-1)Aile müessesi:
*Aile bu konuda en önemli merciidir. Bunun sebepleri ise;
a)Ana ve babanýn mesüliyet duygularý. Hadisi þerifte;“Hepiniz çobansýnýz, hepiniz emri altýndakilerden mesülsünüz.”
b)Bazý ayet ve hadisler ana ve babayý bu konuda görevlendirmiþtir. Ayeti kerimede;”Ey iman edenler; kendinizi ve çoluk çocuðunuzu ateþten koruyunuz.”Hadisi þerifte,”Çocuklarýnýza yedi yaþýndan itibaren namazý emredin. On yaþýna ulaþtýklarýnda hafifçe döverek korkutun...”
c)Çocuðun geliþme dönemini en fazla aile içerisinde tamamladýðý gibi en çok vakti da ailede geçmektedir.
*Ailenin islami terbiye müessesi olabilmesi nasýl gerçekleþir?
a)Karý ve kocanýn dindar þahsiyette olmalarý gerekir. Hadisi þerifte siz dindar kadýný seçerseniz elleriniz dert görmez.” Yine Hadisi þerifte,” Dininden ahlakýndan emin olduðunuz birisi size dünürcü olursa onu talebini olumlu karþýlayýnýz,onu evlendiriniz.”
b)Aile kurmakta maksat terbiyeli inançlý nesil yetiþtirmek olmalýdýr. Hadisi þerifte;“Siz sevimli ve doðurgan kadýnlarla evlenin, çünkü ben kýyamet gününde ümmetimin çokluðuyla övünürüm.” Yine hadisi þerifte;”Siyah bir kadýn doðurgansa doðurmayan beyaz güzelden daha hayýrlýdýr.”
c)Allahü Tealanýn emirlerini yerine getirmelidirler. Ayet ve Hadisi þeriflere göre hareket etmelidirler.
d)Karý ve Kocanýn islami terbiye metotlarýný iyi bilmeleri gerekir. Bundan maksat Peygamber (sav) örnek almalýdýrlar. çünkü Peygamber çok sabýrlýydý, yumuþaktý, kýzmazdý, acýyandý, merhametliydi ve her þeyi yerinde ve zamanýnda gerektiði þekilde yapardý.
*Terbiyede ailenin önemi nedir?
1)Doðacak çocuðu islami edep üzere doðurmak.
a)Doðduðu zaman sað kulaðýna ezan sol kulaðýna kamet okumak. Bunun sebebi þudur, doðan çocuðun dünyada iþiteceði ilk þeyin Allah’ýn isminin olmasýnýn saðlanmýþ olmasýdýr. Hadisi þerifte;“Peygamber (sav)’i Hz. Hasan doðduðunda kulaðýna ezan okurken gördük denilmektedir.”
b)Doðan çocuðun aðzýna hurma ezmesi yahut tatlý bir þey koyarak çocuðun anasýndan emmesini saðlamak.
c)Güzel bir isim koymak ve akika kurbaný kesmek. Buda yedinci günde yapýlmasý sünnet olur. Ýsim koymada haram, mekruh, helal, müstehap olanlar bulunduðu için, çocuða uygun ve müstehap, yani güzel bir isim seçilmelidir. Hadisi þerifte;“Her çocuk akika kurbanýyla rehindir.” “ Her çocukla akika vardýr, kurbaný kesin, kanýný akýtýn, çocuðu eziyetten kurtarýn.” Akika kurbaný erkek ve kýz ikisine de vardýr.
d)Çocuðu erkek ise sünnet etmek.
2)Geliþme çaðýnda çocuðun fýtratýný korumak, muhafaza etmek.
a)Çocuðu küfür çevrelerinden korumak, etkilenmesini önlemek gerekir.
b)Basýn, televizyon ve deðiþik yayýnlara karþý her zaman duyarlý olunmalýdýr.
3)Çocuða geliþme dönemlerinde istek ve ihtiyaçlarýna karþý olgunlukla yaklaþýlmalýdýr, bununla beraber olgunlaþma ile terbiye sýnýrlarý dini motifler dengelenmeli ve çözümsel olmalýdýr.
4)Çocuklar arasýnda mutlak adalet þarttýr, eþit davranmak esastýr. Hadisi þerifte;“Hz. Beþir Resulüllah’a çocuklarýndan birisine verdiði bir mal için þahit olmasýný isteyince Resülullah ona bütün çocuklarýna verdin mi diye sorar O da hayýr ya Resülullah der, bunun üzerine Hz. Beþir’e ,“Beni zülmüne þahit kýlma.” Demiþtir.
5)Zaruri ihtiyaçlarla aþýrý ihtiyaçlar arasýnda çocuk açýsýndan bir denge oluþturmak gerekir. Zaruri ihtiyaçlar; yemek, içmek, elbise, korunmak, þefkat, rahmet vb. insanýn gerekli gördüðü ihtiyaçlardýr.
6)Çocukla baba arasýnda bulunan engelleri kaldýrmak gerekir. Gençler belli dönemlerde baþkalarýna aþýrý ihtiyaç duyarlar, bu durumda babadan karþýlýk bulamayan çocuk dýþarýya kaymaya yönelecektir. Edineceði arkadaþý onun için iyi yada kötü örnek olacaktýr.
7)Terbiye ederken üslubumuza özen göstermeliyiz, kötü örnek olmamalýyýz. Hadisi þerifte;“Kadýnýn birisi çocuðunu, -gel oðlum sana hurma vereceðim þeklinde çaðýrýnca- çaðrýsýný iþiten Peygamber (sav) -ey kadýn eðer söylediðini vermez isen Allah katýnda yalancý yazýlýrsýn-” Der.
8)Terbiyede devamlýlýk çok önemlidir. Çünkü çevremiz her an gençlerimizi etkilemektedir.
9)Terbiye ile beraber eðitim birbirlerini tamamlayan unsurlardýr. Peygamberimiz (sav) terbiye ederken ayný zamanda eðitimde verirdi.
10)Çocuðu zararlý olan þeylerden engellemeli ve karþýlýðýnda faydalý olacak imkanlara teþvik etmeliyiz. Hadisi þerifte;“Kiþi arkadaþýnýn dini üzeredir.”denirken buna dikkat çekilmiþtir.
-2)Camii müessesi:
Cami eskiden olduðu gibi günümüzde de bazý ülkelerde toplumu yönetme ve yönlendirme görevini yani terbiye görevini üstlenmektedir. Tarihte pek çok ilim adamlarý, komutanlar, mücahitler hep camilerde yetiþmiþlerdir.
Peygamberimiz zamanýnda camii mana itibarýyla namaz kýlma yeri, medrese, yönetim merkezi, elçileri kabul noktasý, savaþ karargahý, konferans salonu, istiþarelerin yapýldýðý yer vb. olarak her türlü dünya ve ahiretle ilgili kullanýmý olan bir mekandý.
Camilerde birçok alimler fýkýh, feraiz, akaid, felsefe vb. dersler yapýlmaktaydý.
Kur’an’ý Kerim eðitimi de genellikle camilerde okutulur ezberlettirilirdi.
Maalesef günümüz için böyle bir görev camiler için söz konusu deðildir. Camiler bu durumda asýl manada iþlevliklerini yitirmiþ olup sadece ibadet mekanlarý haline dönmüþlerdir.
*Camilerde neler yapýlabilir;
a)K. Kerim eðitimi birinci manada yapýlmasý günümüz ortamýnca çok uygun olandýr, böylece camilerde K.Kerim’in okunmasý da saðlanýr.
b)Camiye namaza gelenler sadece namazda sýmsýký olarak saf tutmaktan ziyade birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmeleri, birbirleriyle kenetlenmeleri saðlanýr.
c)Camiye gelen her vatandaþ hangi makam ve mevkiden olursa olsun eþit olarak Allah’a karþý alýnlarýný secdeye koyarak farksýzlýklarýný ifade ederler.
d)Camilerde yapýlan vaaz ve irþatlara dikkatle, itina ve özen göstererek istifade edilir.
e)Camiye giden her baba dini bir sorumluluk gereði küçük büyük her yaþtan çocuklarýný yanýna alýp camiye gitmelidir. Camilerin temizliðinden daha önemlisi camilerin cemaatla dolu olmasýdýr.
-3)Okul ve medreseler:
Tarihin akýþý içerisinde her asýrda çeþitli okul ve medreseler oluþturulmuþtur. Bunlar bazen çeþitli menfaatler için olduðu kadar insanlarýn dünya ve ahiret mutluluklarýný amaç edinmiþlerdir. Bu itibarla tarihten günümüze devam eden bu müesseselerden hakkýyla yararlanmak her insanýn hakkýdýr.
Þunu iyice bilmek gerekir ki islam dini hiçbir zaman ilimle çatýþmadýðý gibi ilim öðrenmeði de her müslümana farz ve sorumlu tutmuþtur. Þayet bir yerde din ve ilim çatýþmýþ gibi söylenirse burada ya çatýþan ilimde bir sýkýntý vardýr ya da din adýna konuþan kimsede sýkýntý var demektir.
*Bu durumda okullardan ciddi manada yaralanmak gerekir, þöyle ki;
a)Yabancý okullarýn taþýdýðý ciddiyette eðitim verecek okullar oluþturulmalýdýr.
b)Peygamberimiz (sav)’in baþlattýðý süffe topluluðu misali okuma imkaný olmayan fakir öðrencilere kucak açýlmalýdýr. Her müslüman genç asgari seviyede araþtýrma yapabilecek durumda eðitim almalýdýr.
c)Maddi ilimlerde olduðu gibi manevi ilimlerde de ihtisas yapmýþ elemanlar yetiþtirilmelidir. Gerekirse baþka ülkelerden ilim almak suretiyle istifade edilmelidir. Hadisi þerifte;“Ýlim Çin’de dahi olsa gidin alýn.”Gereðince
ve“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu”?Ýlkesinden hareketle okullarýmýza ayrý bir özen göstermeliyiz.
d)Okullarda ki eðitimde, akýlla irfan, dinle vicdan, dünya ile ukba (ahiret) beraber iþlenmelidir. Aksi halde amacý olmayan hiçbir eðitimin sonucu hayýr getirmediði bir gerçektir.
e)Bugün ülkemizde ki okullarýn içerisinde bulunduðu durum maalesef esef vericidir. Maddi olanaksýzlýklar baþta olmak üzere gençlerimizin okullarda menfi manada etkilendikleri görülür. Bu etkilenmelerin baþýnda ahlak sorunu, örf ve adetlerden soyutlanma sorunu, aileden kopma sorunlarý gelmektedir. Ailelerin sorumsuzluðu, öðretmenlerin ilgilenememesi, idarelerin gevþekliði hatta etkisizliði, tarihini yitirmiþ nesil oluþturmuþtur. Nesillerin tarihiyle bütünleþtirilmesi okullarda dikkate alýnmalýdýr.
f)Okul denilince aklýmýza ille de özel binalardan yapýlmýþ mekanlar gelmemelidir. Çocuklarýmýza eðitim verebileceðimiz her yer evimiz, sokaðýmýz, çarþýmýz, iþ yerimiz, parkýmýz dahil her yer okul olmalýdýr. Her veli mesüliyetini taþýdýðý kimselerin sorumluluklarýný kendisi üstlenmelidir, baþka nedenleri kendi eksikliðine bahane yapmamalýdýr. Her yer okul, her kes öðretmen olmalýdýr. Bütün bunlar yapýlýrken ibadet þuuru ve samimiyeti ön planda tutulmalýdýr.
|
