Modern zamanlar boyunca Müslümanlar, Batı uygarlığı karşısında çok ağır, telafi edilmesi çok güç, aşağılayıcı yenilgiler aldılar. Bu yenilgiler sebebiyle bir mağduriyet dili/söylemi oluşturuldu. Budil nedeniyle bugün, hayatın her alanında karşı karşıya bulunduğumuz aşağılanmalara ilişkin olarak yenilgilerimizin iç nedenleri üzerinde hiç konuşmuyoruz. Halbuki; mağlupların her şeyden önce mağlubiyetlerinin nedenleri etrafında Kuşatıcı sorgulamalar yapmaları, bu zelil duruma neden/nasıl /nerede düştükleriyle ilgili kendi kendileriyle yüzleşmeleri gerekirdi.
İslam dünyası toplumlarında 13-16 yüzyıllar arasında bir durgunluk dönemine girildiğine ilişkin pek çok tezahürler ortaya çıkmıştır. Kimi yorumcular çöküş nedenleri arasında Gazali'nin geleneği, mutlaklaştırmasını; kimi yorumcular Bağdat’ın Hülagu tarafından yıkıma uğratılmasını çöküş nedenleri arasında sayarlar. Çöküş nedenleriyle ilgili kuskusuz en önemli tezahür akılcı yaklaşımların hafife alınmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu dönemden itibaren İslam medeniyeti ufku/ iklimi/ortamı içerisinde farklı ilgi/sorumluluk ve üretkenlik alanları terk edilerek, yalnızca dini düşünceyle sınırlı çalışmalar yapılmıştır. İlahi Vahyi referans kaynağı olarak alan akıl ve içtihad bütünlüğü bozulmuştur.
Biz Müslümanların, İslam tarihini siyasal ya da askeri tarihten, savaşlar tarihinden ibaret sayan, bu nedenle de entelektüel tarihle hiç ilgilenmeyen olumsuz bir geleneğimiz var. Bu gelenek, entelektüel dünyayı, siyasal dünyadan uzaklaştırmıştır. İslam toplumlarında durgunluk dönemleriyle birlikte bilgi/ bilim/fikir/yöntem üretmek, özgün eserler vermek yerine, daha önce üretilen metinleri yorumlamak, tekrar etmek gibi kolaycı bir bağlama geçilmiş oldu. Biçimsel bağlama indirgenen bir fıkıh algısı oluşturuldu. Entelektüel durgunlukla birlikte İslam milleti/medeniyeti bütünü içerisinde ortaya çıkan siyasal rekabetler, parçalanmalar, karşıtlıklar, kültürel bütünlüğün parçalanması, İslami bünyeyi dış etkiler karşısında dirençsiz hale getirdi. 15 nci yüzyıl sonlarına doğru, Yeni Dünya'nın keşfi ile birlikte dünya yeniden biçimlenmeye başladı. Yeni Dünya'nın keşfi ile birlikte yeni süreçler, daha çok kaynağa, daha çok zenginliğe sahip olmak anlamına geliyordu. Bu zenginlikle birlikte Batı'da bilimsel araştırmalar yoğunlaştırıldı, kesinlikler siyasal güce dönüştürüldü. Bu tarihten itibaren İslam toplumları refah üretmek yerine, refah tüketmeye; bilim üretmek yerine, daha önce üretilen bilimleri tüketmeye başladılar. 16 ncı yüzyılda Avrupa her alanda sömürgeci bir güç olarak tarihe müdahale etmeye başladı 17 nci yüzyıl başlarında Avrupa'da her krallık, her prenslik bilim/sanat/kültür/edebiyat/fikir adamlarını korumak, finanse etmek, çabalarına destek olmak amacıyla pek çok vakıf-kurum-enstitü-akademi oluşturdu. Daha çok bilgi/bilim/fikir/kültür ve zenginlik üreten ülkeler, kuşkusuz hiç bir şey üretmeyen yalnızca ithal eden ülkeleri bir biçimde etki altına alacak ve sömürge durumuna getirecekti, İslam toplumları sözünü ettiğimiz dönemler boyunca ve halen logaritmik bir hızla büyüyen bilimsel/kültürel gelişmeler karşısında; tarihsel tanıklıklar yapmayı, tarihsel sorumluluklar almayı başaramadılar. İslami ilgi, dikkat, eğitim, düşünce, kültür İslamın ilk dönemleriyle sınırlı uygulamalara indirgendi.
Tarihsel gerçekleri, altüst oluşları, tarihsel değişin dönüşüm hareketlerini, bunların tarihsel etkilerini dikkate almayan; siyasal etkinliklerden ve sorumluluklardan uzaklaşarak kendi içine kapanan İslami entelektüel hayat, etrafında oluşan yenidünya karşısında alternatif üretme yeteneğini kaybetmiştir. Ekonomi güdümle düşünme/yaşama/ilişki kurma biçiminin egemen olduğu bir güvensizlik çağında, Müslümanlar olarak genel geçer görüşlerin sınırlarını aşarak, dış etkilerden bağımsız bir İslami girişim başlatamıyoruz. Özgün bir geçmiş tanımı yapamadığımız için, zamanın dışında yaşayan bir ütopyacılığa sığınıyoruz. Tarihsel olaylar karsısında pasif izleyiciler olarak kalmaya devam edemeyiz.
Tarihin farkında olmak, bilincinde olmak mücadele halinde olmayı gerektirir. İslamcılık dönüştürücü bir değişim talebinin ifadesidir.
Modern-seküler-liberal gerçeklik karşısında İslami cemaatler, cemaat liderleri, partiler, parti liderleri mutlak bir edilgenlik durumu yaşıyor. Bilincimizi bugünün acımasız gerçekliğine açmaya cesaret edemiyor, kendi zamanımızı yansıtabilecek, kendi zamanımızı dönüştürebilecek bir dil/irade oluşturamıyoruz. Kendilerini izlediğimizi iddia ettiğimiz, mezhep imamlarımızın mücadelelerini/eylemlerini/tavır ve tarzlarını, muhalefet bilinçlerini hiç bir biçimde bugüne, kendi tercihlerimize yansıtamıyoruz. Mezhep imamlarına yönelik bağlılıklarımızın sözde bir bağlılıktan öteye geçmediğini görüyoruz. Mezhep imamları kendi dönemlerinde zihinsel/ilmi bağımsızlıklarını koruyabilmek adına, İslami iktidarlarla asla uzlaşmadılar. BunedenleEbu Hanife hapishanede öldü. İmam Malik yediği dayak sebebiyle felç oldu.Ahmet Bin Hanbel işkencelere maruz kaldı. İmam Şafi zincire vurularak Yemen'den Bağdat'a getirildi. Bugün büyük bir mezhep asabiyetiyle bu imamları izlediklerini iddia edebilen cemaat liderleri, cemaat çıkarlarını büyütmek için açıkça İsrail'le, Amerika’yla işbirliği yapabiliyor. Amerika ve İsrail tarafından öğütlenen/önerilen ılımlı/pasif/hoşgörülü bir İslam temsil edebiliyor.
Modern sanayi uygarlığı bütünüyle yapay bir dünya oluşturdu. İletişim devriminin yaşandığı bir çağda insanlar arasında gerçek iletişim kurulamıyor. Günümüzde her şey sayılardan ibaret! Bütün toplumlarda nitelikler hızla azalırken, nicelikler hızla çoğalıyor. Her şeye o kadar alıştık, her şeyle o kadar bütünleştik ki; içerisinde yaşadığımız sekülerdünyadan, seküler sistemden rahatsızlık duymuyoruz. Başka bir düzenin, İslami bir düzenin/dünyanın mümkün olup olmadığını düşünme ihtiyacı bile duymuyoruz.
Yeni bir varoluş tarzı/ufku/iklimi oluşturmalıyız. Düşünme tarzımızda yapısal bir değişime cesaret edebilmeliyiz. Bizler farkına varmadan, bizleri her alanda kontrol eden, biçimlendiren hizaya sokan bir sistem içerisinde yaşadığımız halde radikal hesaplaşmalara, yönelemiyoruz.
Eleştirel gözlere, eleştirel zihinlere sahip değiliz.
Dini hayat, İslami cemaatler, gruplar, hizipler, oluşumlar;romantik atavizmle, köy primitivizmiyle bütünleşmiş bulunuyor. Modern/seküler/ liberal meydan okumalar karşısında entelektüel yanıtlar oluşturamadığımız gibi, İslami alternatifler de geliştiremiyoruz. Günümüzde, acımasız Batıcılar karşısında, ılımlı-hoşgörülü-teslimiyetçi reformistler gündemi ele geçirmeye çalışıyor. Literalist Vahhabilik, Selefilik kaba-bağnazyeni bir tarzoluşturuyor, mezhep karşıtlığı temelinde kendisini meşrulaştırmaya çalışıyor. Düşsel idealizmlerimiz bugünün zalim gerçekliği karşısında hiç bir şey ifade etmiyor. Bugünün tarihine, şimdiki, çağa damgasını vurabilecek, küresel gündemi etkileyebilecek, sarsabilecek düşünce, kültür, dava adamlarına sahip değiliz, Bunun içindir ki;sorunlarımızı bile tanımlayamıyoruz. Ümmetin beklentilerini, ihtiyaçlarını, umutlarını karşılayabilecek bir düşünce hareketi oluşturamıyoruz. Entelektüel bir projeye sahip değiliz.
Romantik zihinlerin ütopyacılıklarıyla oyalanıyor, avutuluyoruz..
Aziz İslam'amodern-seküler bilimin izin verdiği ölçüde, izin verdiği alanda, sınırları seküler düşünce tarafından belirlenen kısmi bir özgürlük tanınıyor. Batı aydınlanması karşısında eleştirel bir ufuk, eleştirel bir bilinç inşa edemiyoruz. İslami, tevhidi duyarlılığımızı, Ümmet hassasiyetimizi güçlü, tam oktavlı onurlu bir sesedönüştüremiyoruz. Aydınlanma aklı, mutlak'ı reddettiğinden beri, modern aşırı akıl yeni bir mutlak bulamadı. Bilim gibi, sanat gibi,ideoloji gibi sahte mutlaklar icat etti. Aşkınlığın kaybı ile başlayan tarihsel kırılma bugün de sürüyor. Bu kırılma har alanda çok büyük bir belirsizlik/boşluk oluşturuyor,
Modern-seküler-liberal toplumların kendilerine özgü bir tarzları, üslupları, dünya görüşleri ve hayat tarzları var. Bu durum, bu toplumlar için normal bir durumdur. Ancak, modern-seküler-liberal dünyaya öykünen, bu dünyayı taklit eden İslam toplumlarının sözünü ettiğimiz öykünmeci/taklitçi tercihleri anormal bir durumdur. Öykünmeci, taklitçi tercihler sahte varoluşlar oluşturarak insanları nihilizme sürüklüyor.
Yabancı varoluşlar yaşıyoruz.
Müslümanlar olarak her alanda emperyalist sistemin kontrolü altında bulunuyoruz. Hiç bir biçimde laikliği tehdit etmeyecek, çarpıtılmış bir İslami biçimi temsil etmemiz isteniyor, İslam ve Müslümanlar'la ilgili aşırı basitleştirmeler çoğalıyor. Bu durumda, gerçek dünyayı anlamak, çözümlemek, gerçek dünyaya yönelik eleştiriler yapmak durumundayız.
Anlamak, sormakla başlar.
Bugünün dünyasına yeni bir ufuk, yeni bir perspektif sunabilmeliyiz
İslami sorumluluklarımızı, ilgilerimizi; bireysel hayatlarımıza yönelik konularla sınırlandıramayız. Siyasal ve toplumsal konular etrafında yeni bir hassasiyet zeminine ihtiyacımız var. Toplumlarımızda, milliyetçiliklerin, mezhepçiliklerin, hizipçiliklerin zehirlediği, kirlettiği, kısırlaştırdığı yeni bir bağnazlık, yeni bir aşırılık, yeni bir kültür oluşuyor. Ümmet yaklaşımını maalesef terk ediyoruz. Temel inançlarımız, ilkelerimiz, değerlerinizle gümüz deki uygulamalar arasında derin çelişkiler oluşuyor.
Modern-seküler-liberal dünya görüşü insanları kitleye dönüştürüyor, her şeyi bir şekilde manipüle ediyor. Bu dünya görüşünün yabancılaştırıcı, kişiliksizleştirici, şeyleştirici etkilerini her alanda görmek mümkün. Her yerde manipülatif bir dil ve söylemle karşı karşıya bulunduğumuz için büyüyen/yoğunlaşan/derinleşen insani trajedileri gereği gibi yorumlayamıyor, değerlendiremiyoruz. Küresel jeopolitik bu defa Suriye'yi yaşanılabilir bir ülke olmaktan çıkarıyor, Suriye'nin çöküşünü/tükenişini seyrediyor. Jeopolitik rekabetler sebebiyle Suriye'nin iç savaş yoluyla çökertilmesi, Suriye'nin stratejik önemini yitirmesi amaçlanıyor. Suriye'yi özgürleştirmek isteyenler, Suriye'ye "demokrasi" götürmek isteyenler Suriye’yi yok ediyor.
Nerede, hangi amaçlarla yapılıyor olursa olsun, dışarıdan dayatılan sınırlamaların olduğu yerde özgürlükten söz edilemez İthal edilmiş Örgütlenme biçimleriyle, ithal edilmiş referans sistemleriyle hiç bir mücadeleden sonuç alınamaz, hiç bir "devrim" gerçekleştirilemez.