Þevval ayýnda tutulan altý oruç acýlý yüreklerimizi bir derece teskin eder. Sanki Ramazan’ýn küçük bir uzantýsýný yaþarýz. Kurban Bayramý’ndan önceki Zilhicce’nin ilk on günü ise, Ramazandaki bol sevaplý ve çok feyizli ibadetlerden ayrýlan mahzun gönüllerimize âdeta bir “teselli armaðaný”dýr. “Keþke Ramazan biraz uzun olsaydý…” ya da “Ah, Ramazaný hakkýyla ihya edebilseydim…” diye yanan gönüllerimize muhteþem bir fýrsattýr bu on gece.
Kur’an-ý Kerim’de Fecr Suresi’nin baþýnda, “On geceye yemin olsun ki…” ifadeleriyle bahsedilen bu on gecenin ne muazzam bir hazine olduðunu ne yazýk ki hakkýyla bilemiyoruz. Bazý kaynaklarda bu on gecenin Ramazan’ýn son on günü veya Muharrem’in onuncu gününe (Aþure Gününe) kadar olan on gün olduðu kayýtlý olsa da genel görüþ ve kabul, bu mübarek on günün Zilhicce ayýnýn ilk on günü olduðudur. Yani her senenin Kurban Bayramýndan önceki ilk dokuz günü ve Kurban bayramý günü olmak üzere tam “on gün”
Zilhicce, umumi af ve baðýþlanma ayýdýr
Kamerî aylarýn 12’ncisi olan Zilhicce ayý, Ýslâm’ýn beþ esasýndan biri olan hac ibadetinin yerine getirildiði umumi af ve baðýþlanma ayýdýr. Ýþte bu mübarek ayýn yukarýda da ifade ettiðimiz birinden onuna kadar olan zaman dilimi “leyâli-i aþere”, yani on mübarek gecedir. Onuncu gün Kurban Bayramý’nýn ilk günüdür.
Ýþte bu günlerin kýymetini anlatan Sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) muhteþem müjdesi:
“Allah'a ibadet edilecek günler içinde Zilhicce'nin ilk on gününden daha sevimli günler yoktur. O günlerde tutulan her günün orucu bir senelik oruca, her gecesinde kýlýnan namazlar da Kadir Gecesine denktir.” (Tirmizi: Savm, 52; Ýbn Mace: Sýyam, 39)
Demek ki, bugünlerde tutulan bir oruç, 360 gün oruca bedel olabilir. Rabbimizin rahmet ve bereketi o kadar coþmaktadýr ki, bir günlük oruca bir yýllýk oruç sevabý vermektedir. Böyle güzel ve tatlý bir müjdeye ilgisiz kalmak mümkün mü? Bu gecelerin Kadir Gecesine benzetilmesi ise, ayrý bir güzelliktir. Çünkü, Kadir Gecesi bin aydan hayýrlýdýr ve 83 yýllýk ibadete bedeldir.
Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin
Yine Efendimizden (s.a.v.) harika bir teþvik cümlesi:
“Allah indinde Zilhiccenin ilk on gününde yapýlan amellerden daha kýymetlisi yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!” (Abd b. Humeyd, Müsned, 1/257)
Tesbih, sübhanallah; tahmid, elhamdülillah; tehlil, lâilâheillâllah; tekbir ise Allahu ekber demektir. Tesbih, tahmid ve tekbirin namazýn çekirdekleri hükmünde olduðunu düþünürsek, bugünlerde nafile namazlarý arttýrmanýn ne kadar büyük sevap olduðunu anlayabiliriz.
Yukarýdaki hadisi destekleyen þöyle bir rivayet daha vardýr: “Günlerden hiçbiri yoktur ki onlarda yapýlan bir iþ Zilhicce’nin ilk on gününde yapýlan iþten daha faziletli ve yüce, Allah’a daha sevimli olsun…” (Tirmizi, Savm: 52; Darimî, Savm: 52)
Ýbni Abbas'ýn þu rivayeti ise, bugünlerdeki ibadetin cihattan bile faziletli olduðunu gösteriyor:
Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam þöyle buyurdu:
“Allah katýnda içinde bulunduðumuz þu günler (Zilhicce'nin ilk on günün)deki salih amelden daha sevimli (salih amelin bulunacaðý) baþka günler yoktur.”
Sahabeler, sordular:
“Ya Resulallah, Allah yolunda cihat da mý?”
Resulullah (s.a.v.) cevap verdi:
“Evet, Allah yolunda cihat da. Meðerki bir adam canýyla ve malýyla cihada çýkýp da kendisine ait mal ve candan hiçbir þeyi geri getiremez olursa, o baþka.” (Ýbni Mâce, Sýyam: 39.Ýbni Hacer, 5:119)
Buna göre, cihada çýkýp malýný feda edip kendisi de þehit olan kimsenin ameli bu on gündeki amelden daha faziletlidir.
Arefenin yeri baþkadýr
Bugünlerde oruç tutup, gündüzünü ve gecelerini de ibadetle geçirmek hem affa, hem de büyük sevaplar elde etmeye vesile olur.
Bu on gün içinde Arefe gününün yeri ise bambaþkadýr. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Arefe günü tutulan oruç hakkýnda þöyle buyurmaktadýr:
“Arefe günü tutulan oruç, geçmiþ bir senenin ve gelecek senenin günahlarýna keffaret olur.” (Tergîb ve Terhîb Trc, 2. 457)
Hz. Ebu Bekir’in oðlu Abdurrahman, Arefe günü kardeþi Hz. Aiþe’nin (r.a.) huzuruna girdi. Hz. Aiþe oruçlu olduðu için hararetten dolayý üzerine su dökülüyordu. Abdurrahman ona:
“Orucunu boz” dedi. Hz. Aiþe:
“Resulullahýn (s.a.v.), ‘Arefe günü oruç tutmak, kendisinden önceki senenin günahlarýna keffaret olur’ dediðini iþittiðim halde iftar mý edeyim?” dedi. (Tergîb ve Terhîb Trc, 2. 458)
“Keffaret olur”, günahlarý örter, affettirir, demektir. Bizim gibi neredeyse bir günah denizinde yüzen ahir zaman Müslümanlarý için bundan daha büyük bir müjde olabilir mi? Ýþte af ve maðfiret fýrsatý!
Baþka bir rivayette ise Hz. Aiþe þöyle demiþtir:
“Arefe gününün orucu bin gün oruç tutmak gibidir.” (Tergîb ve Terhîb Trc, 2. 460)
Demek ki, bir günlük arefe orucu, üç yýllýk normal günlerde tutulan oruç sevabýna denktir.
Efendimiz, bugünün faziletini þöyle anlatýr:
“Arefe günü gelince, Yüce Allah rahmetini saçar. Hiçbir gün o günde olduðu kadar insan cehennemden azat olunmaz. Kim Arefe günü gerek dünya ve gerekse âhiret ile ilgili olarak Allah’tan bir þey isterse, Allah onun dileðini karþýlar.”
Yine konuyla ilgili bir hadis þöyledir:
“Arefe gününden daha faziletli bir gün yoktur. Allahü Teala o gün, yer ehli ile meleklere karþý övünür ve (Arafat’taki hacýlarý kast ederek) þöyle buyurur:
‘Kullarýma bir bakýn. Saçlarý baþlarý daðýnýk, toz toprak içinde her uzak ilden bana geldiler. Bu hâlleri ile onlar, rahmetimi ümit etmekteler, azabýmdan dahi korkmaktalar. Þahit olunuz, onlarý baðýþladým. Onlarýn yerlerini cennet eyledim.’
Melekler derler ki:
‘Onlarýn arasýnda biri var ki; yalancýktan bu iþi yapar. Falan kadýn da öyle.’
Allahü Teâla þöyle buyurur:
‘Onlarý da baðýþladým.’
Arefe günü olduðu kadar, hiçbir gün cehennemden daha çok azat edilen olmaz.”
Bu arada þunu hatýrlatalým: Hadislerde zikredilen Zilhicce'nin ilk on gününden maksat ilk dokuz günüdür. Çünkü Zilhicce'nin onuncu günü Kurban Bayramý’nýn birinci günüdür, bugün oruçlu olmak caiz deðildir; ancak o gün de ibadet günüdür. Müstehap olan oruç, Kurban Bayramý’ndan önceki ilk dokuz gündür. On geceye ise, Kurban Bayramý’nýn gecesi dahildir. Çünkü geceler önce gelmektedir.
Ayrýca Zilhicce'nin sekizinci gününe “terviye günü” dokuzuncusuna “Arefe günü”; Kurban bayramý gününe (onuncu güne) “nahr=kurban günü”, ondan sonraki üç güne de “teþrik günleri” denilmiþtir.
Bu günlerde kazasý olmayanlar, beþ vakit namaza ilaveten nafile ibadetlere de aðýrlýk vermelidirler. Kazasý olanlar ise daha çok kaza namazlarý kýlmalýdýrlar.
Bu on günü hangi ibadetlerle deðerlendirmeliyiz?
Her þeyden önce her zaman ve zeminde en vazgeçilmez ibadet olan beþ vakit namazý asla ihmal etmemeliyiz. Çünkü, hiçbir nafile ibadet farzlarýn yerini tutamaz. Namazlarda cemaate katýlmak için gayret etmeli, daha bir dikkat ve huþu ile eda etmeliyiz. Mümkünse bugünlerde oruç tutup zamanýmýzý Kur’an, istiðfar, salavat, zikir ve dua ile geçirmeliyiz. Her zaman yapamayanlar bile hiç deðilse bugünlerde kuþluk, evvabin, teheccüt gibi namazlarý kýlmalý, affa nail olmak için çýrpýnmalýdýr.
Hatta affa ve rýzaya nail olmayý hedef kabul ederek, bu on günü sanki Ramazan’ýn son on günüymüþ gibi geçirmeliyiz. Buna güç yetiremeyenler, hiç deðilse arefe gününü ve bir gün öncesini oruçla ve ibadetle geçirmelidirler. On gece içinde, bilhassa terviye, arefe ve bayram gecelerini ihya etmenin özel bir yeri vardýr.
Arefe günü bin Ýhlâs Suresi okumak çok faziletlidir. Çünkü arefe, tevhidin, azamet ve kibriyanýn tam hissedilip ilan edildiði gündür. Bunun için Arefe gününün sabah namazýnda baþlayýp bayramýn dördüncü gününün ikindi namazýna kadar 23 vakit farzlardan sonra teþrik tekbirlerini getirmek vaciptir. Hatta bu tekbirleri on gün içinde müsait oldukça söylemek büyük sevaptýr.
Bugünlerde milyonlarca mü’min haccetmek için mukaddes topraklara gitmiþ, kimi Kâbe’yi tavaf ediyor, kimi aðlayarak dua ediyor, kimi Medine’de Ravza-yý Mutahhara’da gözyaþý döküyor, kimi zikir ve dua ile sa’y ediyor, kimi Makam-ý Ýbrahim’de gözyaþýyla namaz kýlýyor, kimi Mültezem’de af için yalvarýyor… Hepsi kendileri ve mü’minler için af, maðfiret, rýza, tevfik ve hidayet istiyor. Arefe günü ise, hepsi Arafat’a gelmiþ, “Lebbeyk, Allahümme Lebbeyk” sadalarýyla asumaný inletiyor, gözyaþýyla kýldýklarý namaz ve ettikleri dua ile Rabbimizin rahmetine sýðýnýyor.
Ýþte kendimizi hayalen hacda hissetmek, onlarý izleyerek kendimizi onlarýn içinde saymak yoluyla manevî bir hâl kazanabiliriz. Ýnþallah dua ve ibadetlerimizin hacýlarýn yaptýklarý ubudiyete dahil olmasýný ümit ederek ibadet edelim.
Þunu da unutmayalým ki, hadislerde verilen müjdelere nail olmak için o günleri nicelik ve nitelik olarak en üst seviyede deðerlendirmemiz gerekir. Böylece bambaþka bir halete bürünür, ibadetin hazzýný yaþar, inþallah Kurban Bayramý’na affedilmiþ olarak girebiliriz.
-“Allah indinde Zilhiccenin ilk on gününde yapýlan amellerden daha kýymetlisi yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!” (Abd b. Humeyd, Müsned, 1/257)
- Kamerî aylarýn 12’ncisi olan Zilhicce ayý, Ýslâm’ýn beþ esasýndan biri olan hac ibadetinin yerine getirildiði umumi af ve baðýþlanma ayýdýr. Bu mübarek ayýn birinden onuna kadar olan zaman dilimi “leyâli-i aþere”, yani on mübarek gecedir. Onuncu gün Kurban Bayramý’nýn ilk günüdür.
- Bu on günde beþ vakit namazý asla ihmal etmemeliyiz. Namazlarda cemaate katýlmak için gayret etmeli, daha bir dikkat ve huþu ile eda etmeliyiz. Mümkünse bugünlerde oruç tutup zamanýmýzý Kur’an, istiðfar, salavat, zikir ve dua ile geçirmeliyiz. Her zaman yapamayanlar bile hiç deðilse bugünlerde kuþluk, evvabin, teheccüt gibi namazlarý kýlmalý, affa nail olmak için çýrpýnmalýdýr.
On Günlük Ýhyanýn Püf Noktalarý
- Birçok insan bugünlerin kýymetini bildiði halde günlük iþlerin ve iliþkilerin içinde tam bir ihya programý yapamýyor. Ya unutuyor ya dünya iþlerine zaman ayýrýyor ya da tam istifade edemiyor. Bunun için þu basit, ama etkili tavsiyelere dikkat edin:
- Her yýlýn Kurban Bayramý öncesi 9 günü ile Kurban Bayramý gününü yani Zilhicce’nin ilk on gününü ajandanýza veya her gün gördüðünüz bir yere not edin.
Bu on gün içinde sizi meþgul edecek misafirlik, yolculuk ve yorucu iþlerden uzak durun. Bu tür programlarý ya öne alýn veya erteleyin.
- Seçici olmadan maç, dizi, haber izlemek gibi boþ ve sizi ilgilendirmeyen iþlere zaman ayýrmaktan her zaman kaçýnýn; bu on günde ise daha bir titiz olun.
- Bugünlerde saðlýðýnýza özel bir önem verin ki, ibadet ve zikirden geri kalmayýn. Ameliyat ve uzun tedavileri bugünlere denk getirmeyin.
-Eðer ev hanýmý, emekli, yaþlý gibi mesaiye baðlý bir iþiniz yoksa bu on günü sanki i’tikafa girmiþ gibi dolu dolu geçirin.
- Öðrenci, memur, iþçi gibi belirli bir uðraþýnýz varsa, mümkün olduðu kadar izin ya da tatil günlerinde oruç ve ibadete aðýrlýk verin.
- Ýþ, okul vs. sizi mutlaka meþgul etse bile aralardaki “ölü zamanlarý” deðerlendirin. Bunlardan kastýmýz, iþ ve okula gidip gelirken, teneffüs, sýra bekleme gibi durumlardaki boþ zamanlardýr. Bu zamanlarý Kur’an, salavat, dua, istiðfar ve zikirle deðerlendirin.
- Yanýnýzda sürekli küçük ebatlý bir Kur’an veya bir evrad kitabý taþýyýn. Boþ zamanlarda birkaç sayfa bile okusanýz kârdýr.
- Kur’an okumasýný bilmeseniz bile, ezberinizde olan sureleri defalarca okumanýz büyük sevaptýr.
- Bu on gecede daha az uykuyla idare edin ve uykunuzu kaçýracak çay, kahve gibi içecekleri daha çok tüketin.
- On günün tümünde oruçlu olamadýysanýz fýrsat bulduðunuz gün Cuma’ya denk gelse bile yine oruç tutun. Çünkü, baþka günlerde tutmaya imkaný olduðu halde Cuma günü tutmak mekruhtur. Öyle bile olsa, mekruh sevabýndan biraz eksilir demektir, yoksa hiç tutmayan zaten hiç sevap kazanmamýþ olur.
- Zaman kazanmak için bayramlýk ve kurbanlýk alýþ veriþini önceden yapmaya çalýþýn.
Kaynak: Moral Dünyasý Dergisi
|
