Rasulullah (s.a.s.)’de þöyle bildirmektedir:
“Mü’minlerin iman yönünden en mükemmel olaný, ahlâken en iyi olanýdýr ve sizin en hayýrlýnýz da kadýnlara karþý en iyi davrananýzdýr.”1
“En güzel dünya nimeti, insanýn sahip olabileceði nimetlerin en hayýrlýsý: Zikreden dil, þükreden kalp ve insanýn iman doðrultusunda (müslümanca) yaþamasýna yardýmcý olan kadýndýr.”2
“Bir kimse, karýsýna kin beslemesin. Onun bir huyunu beðenmezse, bir baþka huyunu beðenir.”3
Esasen hiçbir insan kusursuz ve mükemmel deðildir. Dolayýsýyla “kusursuz dost arayan dostsuz kalýr” atasözünü aklýmýzdan çýkarmayalým. Bizlerin eþlerimiz için bir elbise, onlarýn da bizim için bir elbise olduðunu ve birbirimizi tamamladýðýmýzý unutmayalým. (Bakara, 2/1879)
Herkese ve özellikle eþimize karþý nazik ve kibar olalým. Onlarý asla incitmeyelim. Aile yuvasýnda üstlendiðimiz sorumluluðu yerine getirelim. Televizyon ve internetten daha ziyade eþimize ve çocuklarýmýza zaman ayýralým. Onlarla nitelikli ve kaliteli zaman geçirelim. Þu fani dünyada eþlerimize karþý daima merhametli ve þefkatli olalým.
Eþler arasýndaki güzel geçimin, mutluluðun formülü 5 S’de gizlidir: Sevgi, saygý, sadakat, sabýr ve sorumluluk. Bu hususlara dikat edildiðinde mutlu, huzurlu bir aile ortamý olur. Bu 5 S’yi kýsaca izah etmeye çalýþalým:
1- Sevgi
Sevgi; sevme duygusu, bir kimseye veya bir þeye muhabbet besleme hissi! Sevgi, insanlarda doðuþtan bulunan fýtrî bir duygudur. Sevgi; insanýn, harcandýkça çoðalan tek sermayesidir. Sevgi, huzur ve mutluluktur. Sevgi ile insanlarýn kalpleri birleþir ve huzur bulur. Sevgi ile topluma huzur ve barýþ gelir. Kur’an sevginin huzur ve mutluluk vereceðini bildirir.
“Huzura kavuþmanýz için size kendi cinsinizden eþler yaratmasý ve aranýza sevgi ve merhamet koymasý, Allah’ýn âyetlerinden (O’nun varlýðý, birliði ve yüceliðine dair iþaretlerden)dir.”( Rûm, 30/21)
Sevgi, Allah'ýn insanlara verdiði en büyük nimetlerden biridir. Allah, insan fýtratýný sevmekten ve sevilmekten zevk alacak, dostluktan ve yakýnlýktan hoþlanacak þekilde yaratmýþtýr. Her insan doðal olarak sevmek ve sevilmek ister, bu Allah’ýn insana bahþetmiþ olduðu en güzel hediyelerden biridir.
Hayatýmýzýn devamý, mutlu bir yaþam için sevgiye ihtiyacýmýz var, öyleyse kendi kalbimizi ve eþimizin kalbini sevgiyle dolduralým. Kadýnýn belki de en çok ihtiyaç duyduðu þey sevgidir, erkekler bu ihtiyacý eþlerinden esirgememelidirler. Eþlerin hem evliliðe baþvururken hem de evliliði sürdürürken muhtaç olduklarý en önemli kavramdýr. Sevgi, ruhun olgunluk hissettiði, çok hoþlandýðý þeye karþý meylidir. Sevgi ailenin huzur ve saadeti için son derece önemlidir. Çocuklarýn yetiþmesi için de sevgi ortamý çok mühimdir. Sevgi ve saygý esasýna dayanmayan aile müessesesi varlýðýný sürdüremez. Aile yuvasýnda temel kural, karþýlýklý sevgi ve saygýdýr. Sevgi ve saygýdan yoksun olan aile bireylerinin mutlu olmalarý mümkün deðildir.
Eþler birbirlerini Allah’ýn lütfu ve ihsaný olarak görmeli ve birbirlerini sevmelidir. Aile bireyleri birbirlerini bir çýkar veya bir menfaat uðruna sevmemeli, bu sevgi Allah rýzâsýna dayanmalýdýr... Ýnsan kadýný Allah için sevmezse, Allah için muhabbet duymazsa, onu bir et kemik yýðýný olarak, makine gibi; bulaþýk yýkayan, yemek yapan, evi süpüren, ütü yapan, zaman zaman da cinsel ihtiyaçlarýný giderdiði bir et parçasý gibi görürse, ona deðer vermemiþ oluyor. Saygý da duymamýþ oluyor. Dolayýsýyla içinde bir öfke oluyor. Onu böyle tüketici bir varlýk gibi, bir et yýðýný gibi görüyor. Kadýn sevilip sevilmediðini çok iyi bilir. Özellikle samimi olarak sevilmediðini çok iyi bilir. Bunu fark ettiðinde de tabii bir öfke meydana geliyor...
Evlilikler, Allah için olmazsa, eþler birbirlerini Allah için sevmezse, ruhsal birliktelik, gönül birlikteliði, þefkat güzelliðine baðlý birliktelik, âhiret inancýna baðlý birliktelik olmaz. Kadýn ya da erkek o zaman bir meta gibi olur. Bir fiziksel eðlence vasýtasý ve bir oyuncak haline gelir. Oyuncaktan býkýlýnca da deðiþtirme baþlar. Batý dünyasýnda boþanmalarýnýn çok yüksek olmasýnýn sebeplerinden birisi de dünyevî olan evliliklerden bir müddet sonra býkýlmasý, mânevî, uhrevî bir yönün, Allah ile bir baðýn ya hiç bulunmamasý ya da doðru bir þekilde olmamasýdýr.
Ailede sevgi þartsýz olmalýdýr. Þartsýz sevginin illeti yine sevgidir. Þartlý sevgi “þöyle davranýrsan seni severim, böyle davranýrsan seni sevmem” mesajýný verir. Þartsýz sevgi “seni, sen olduðun için, Allah rýzâsý için seviyorum”der. Bu sevginin artmasý ve devamý için yakýn ilgi, güven, sabýr, hoþgörü, güleryüz, güzel söz, iyi davranýþ ve hediyeleþmek de gerekir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) þöyle buyurur:
"Din kardeþini (eþini) seven kiþi, ona sevdiðini bildirsin.”4
Sakýn sevginizi göstermekle deðerinizi kaybettiðinizi sanmayýn, aksine eþinize sevginizi göstermekle onun gözündeki deðeriniz kat kat çoðalacaktýr. Evde onu seven ve bekleyen birinin olduðunu bilen bir erkek, biran önce eve varmak için sabýrsýzlanýr.
Yunus Emre'nin dediði gibi: “Yaratýlaný severiz yaratandan ötürü” dür. Allah’a ve ahiret gününe inanan bir mümin ise, erkek olsun kadýn olsun eþini Allah için sever. Peygamberimizin (s.a.s.) tavsiyesine uyarak, “dindar olan bir eþi” tercih eder. Allah için sevginin baþlangýcý budur. Allah için sevgide eþler birbirine emanettir. Amaç dünya ve âhiret mutluluðudur. Batýlýnýn keþfedemediði bir durumdur bu. Allah için birbirini seven eþler bilirler ki, imanla kabre girerlerse cennette birlikte olacaklar. Ebedi bir þekilde birlikte olacaklar. Konuyla ilgili olarak Yüce Allah bir âyet-i kerimede, “Siz ve eþleriniz sevinç ve mutluluk içinde cennete giriniz” (Zuhruf, 43/7) buyurmaktadýr. Eþler birbirlerini Allah için sevdikleri zaman yalnýzca bu dünyada belirli bir süre birlikte olacaklarý kiþiler olarak bakmazlar birbirlerine. Ayný zaman da âhirette de birlikte olacaklarý ebedi dostlarý olarak görürler eþlerini. Bu nedenle sevgileri daha köklü ve güçlü olur. Böylece aileler dünya ve ahirete mutlu olurlar.
2- Saygý
Eþler arasý iliþkilerin saðlýklý yürümesi için sevgi gerekli; ama onu yýpratmamak, tüketmemek, ayaða düþürmemek için saygý da gereklidir. Saygý, eþimizin onurunu koruma, deðerlerini ve tercihlerini göz önünde tutma, hakkýna ve hukukuna dikkat etme, çevresindekilere deðer verme hassasiyetidir. Saygý, karþýndakinin varlýðýný göz önünde bulundurma, sana yapýlmasýný istemediðini ona yapmamandýr. Saygý; ince, kibar, seviyeli ve medeni davranmayý, hak ve hukuka riayet etmeyi gerektirir. Bunun için saygýlý bir insan eþine kaba davranmaz, onun düþüncelerini hafife alamaz, onu hiçbir konuda rencide etmez, tarzýný ve tavrýný aþaðýlayamaz, deðerlerini küçümseyemez, akraba ve çevresini reddedemez. Eþine saygýlý olan “hem severim, hem döverim” anlayýþýný da benimseyemez.
Aile hayatýnýn korunmasý ve evliliðin devamý, eþlerin birbirlerine karþý saygýlý, ölçülü davranmalarýný öngörmüþ, aile hayatýný tehlikeye sokacak tutum ve davranýþlardan da eþlerin kaçýnmalarýný tavsiye etmiþtir. Eþine saygýlý olmak ve deðer vermek, kendine deðer vermek demektir. Onu aþaðýlamak, bir bakýma kendini aþaðýlamak anlamýna gelir. O bakýmdan insan eþinin kendisine deðer vermesini istiyorsa, ilk önce kendisi ona deðer vermeli ve böylece kadir kýymet bilinen bir ortam saðlamaya çalýþmalýdýr. Eþlerin birbirlerine deðer vermeleri her ikisinin de Allah katýnda deðer kazanmalarýný saðlayacak çok güzel bir davranýþtýr. Eþler arasýnda ne kadar sevgi ve merhamet, saygý ve sorumluluk bilinci varsa o aile o kadar mutludur, o ailede yetiþen çocuklarda o kadar saðlýklý, saygýlý, edepli ve terbiyelidir. Aile öncelikle sevgiye ve saygýya dayanýr. Ýnsan, Allah için sevdiði bir kiþiye deðer verir. Ayný zamanda ona saygý duyar.
3- Sabýr
Evlilik, bir bakýma sorumluluk yüklenmektir. Sorumluluðu artan kiþinin haliyle yükü de artmýþtýr, rolleri de. Görev ve sorumluluðu artan eþler ailede haliyle bekârlýk dönemine göre daha çok yorulabilecektir. Yorulan çiftlerin stresi artacaktýr. Stres artýnca sataþma veya baðýrma da kendini gösterecektir. Ýþte bu aþamada eþlerin sataþma, baðýrma ve dövüþmeye karþý kendilerini frenleyebilmesi için sabýr þarttýr. Sabýr, eþlerin birbirinin bazý olumsuz söz ve davranýþlarýný sakince, anlayýþla ve tepkisizce karþýlamada olduðu gibi, eþlerin birbirlerinin isteklerini yerine getirememeleri durumunda da gösterilmesi gereken önemli bir erdemdir. Bu güzel erdem, eþlerin birbirine karþý gösterildiði gibi yakýnlarýna karþý da gösterilmelidir. Sözgelimi, eþinin fazla konuþmalarýna sabreden, onun annesinin konuþmalarýna da sabretmelidir. Böyle davranan bir kimsenin Allah katýnda da büyük mükâfata eriþeceði unutulmamalýdýr. Eþlerin birbirlerine karþý adaletli, sabýrlý olmasý gerekir.
Eþler, saðlýklý ve mutlu bir aile ortamý oluþturmak istiyorlarsa hayatýn zorluklarýna birlikte karþý koymak zorunda olduklarýný bilmelidirler. Yan yana, el ele, göz göze sohbet etmeli, nitelikli beraberlikler yaþamalýdýrlar. Eþler, birbirlerine cesaret verici, takdir edici sevecen sözler söylemeli, hediye almalý, fiziksel temas kurmalý, birbirlerini hoþ görmeli ve yardýmlaþmalýdýrlar. Çiftlerin birbirleriyle ilgilenmeleri, sorumluluklarýna dikkat etmeleri, iyi taraflarýný görmeleri, birbirlerine güven duymalarý mutluluðun yakalanmasýnda en önemli faktör olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Eþlerin, birbirlerine karþý baðýþlayýcý ve sabýrlý olmasý, ufak tefek hatalarda öfkelenmeyip öfkesini kontrol altýnda tutmasý, eþine deðer verdiðini hissettirmesi aile mutluluðunun anahtarý konumundadýr. Sabýr, mü’minin en önemli özelliklerinden biridir. Kur’an-ý Kerim’de, Allah (c.c.) sabredenlerle beraber olduðunu haber vermektedir. (Bakara, 2/153) Dolayýsýyla Eþlerin birbirleiyle iyi geçinmeleri için, sabýrlý olmalarý gerekir.
4- Sadakat
Sadakat, eþlerin sözlerinde ve iþlerinde doðru ve birbirine güven dolu olmalarý demektir. Sadakat, içten baðlýlýk saðlam ve güçlü dostluk... Sadakat duygusu, eþinden râzý olup onunla yetinmeyi, baþka arayýþlara koyulmamayý, halinden memnun olmayý ifade eder. Ailede olmazsa olmaz kavramlarýn baþýnda sadakat gelir. Sadakat eþler arasýnda karþýlýklý olduðu zaman hayat þartlarýnýn zorluðu, musibetlerin aðýrlýðý evliliðin temellerini sarsmaz. Bunun aksi eþler arasýnda hýyanet olduðu zaman evlilik çatýsýnýn çökmesine binanýn yýkýlmasýna neden olur. Eþler arasýndaki güvensizlik, sadakatsizlik evin içinde sürekli huzursuzluk doðurur. Bunun tabii neticesi de mutsuz bir dünya hayatý, kaçýnýlmaz bir son olan âhiret kaybýdýr. Sadakatsýzlýk, aldatma ise bir olgunsuzluk, onursuzluk, sebatsýzlýk, vefasýzlýk kýsacasý Allah’ýn verdiðine râzý olmamaktýr. Sadakatin zýddý “hýyanet”tir. Bu sýfat eþe ve olgun bir Müslüman’a asla yakýþmadýðýndan bunu Kur’ân yasaklamýþ ve Sevgili Peygamberimiz de münafýklýðýn alâmeti olarak saymýþtýr. Örneðin Kur’ân’da “Allah’a, Resulü’ne ve emanetiniz altýnda olanlara (çoluk-çocuk ve eþlerinize) karþý hýyanette bulunmayýnýz!..” (Enfâl, 8/27) buyrulmaktadýr. Müslüman hem eþiyle hem de diðer insanlarla iliþkilerini sadakat ahlâký üzere, doðruluk, dürüstlük ve açýklýk ilkesine göre düzenlemelidir. Eþler hem evdeki görevleri açýsýndan, hem de iffetlerini korumalarý açýsýndan birbirlerine karþý sâdýk olmalýdýrlar. Eþler arasýnda ise tüm bu anlamlarý içererek ihanetten, yalandan, zinâdan uzak bir evlilik temelini ifade eder. Dinimiz ise zinâyý kesin bir þekilde yasaklamýþtýr. Zira Kur’ân-ý Kerim’de, “Zinâya yaklaþmayýn. Çünkü o, son derece çirkin bir iþtir ve çok kötü bir yoldur” (Ýsrâ 17/32) buyrulmaktadýr. Sadakat, iffetten ayrý düþünülemeyecek bir kavramdýr. Eþlerin birbirine kalbî olarak tam bir baðlýlýk göstermesi ancak iffet duygusuyla birlikte açýklanabilir. Allah Teâlâ kadýn erkek ayrýmý yapmadan hatta ilk hitabý erkeklere yönelterek, iffetli davranmayý emrediyor: “Mü’min erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakýnsýnlar, ýrzlarýný korusunlar. Bu davranýþ onlar için daha nezihtir. Þüphe yok ki, Allah onlarýn yaptýklarýndan hakkýyla haberdardýr. Mü’min kadýnlara da söyle, gözlerini haramdan sakýnsýnlar, ýrzlarýný korusunlar” (Nûr, 24/30-31) Allah Teâlâ Mü’minun Suresi’nde gerçekten kurtuluþa eren mü’minleri zikrederken, onlardan bir grubun da iffetli olan yani zinâ günahýný iþlemeyen kullarý olduðunu ifade etmektedir. (Mü’minün, 23/5) Sevgide sadakat, iliþkilerde sadakat, muamelelerde sadakat, eþler arasýna muhabbet katar, huzur verir, güven tesis eder. Böylece eþler mutlu olurlar.
5- Sorumluluk
Saðlam bir aile, buraya kadar sýraladýklarýmýza ilave olarak, eþlerin sorumluluk duygusunu hissetmeleriyle mümkündür. Sorumluluk ailede eþin önce kendisini yetiþtirmesi, korumasý, görev bilincinde olmasý, yükümlülüklerini yerine getirmesi, sonra da eþi, çocuklarý, büyükleri ve akrabalarýna karþý nasýl davranacaðýný bilip, bunlara karþý yükümlülüklerini yerine getirmesidir. Ailede maddî sorumluluklarýmýz vardýr, mânevî sorumluluklarýmýz vardýr. Birincisi barýnma, yeme içme, giydirme, eðitim, meþru ölçüler içerisinde gezme, eðlenme ve dinlenme ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasýdýr. Eþler, cinselik konusunda da sorumluklarýný yerine getirmelidir. Zira cinsellik insan doðasýnýn bir parçasýdýr. Ýslâm, bunun en güzel yolunun da evlilik olduðunu göstermiþtir. Evliliðin en önemli amaçlarýndan birisi de cinsel arzuyu meþru yoldan gidermektir. Ailede mutluluðun en önemli unsuru eþler arasý cinsel tatmindir.
Mânevî sorumluluk ise eþin ve aile bireylerinin ruhen saðlýklý olmalarý, manen geliþmeleri, kültürel açýdan seviye kazanmalarý, gönül dünyalarýný geniþletmeleri kýsacasý iyi insan, iyi Müslüman olmanýn donaným ve birikimini kazanmalarý için elden gelen gayreti sarf etmektir. Çocuklarýn ilmî, imanî, fiziksel ve ruhsal geliþimleriyle birlikte ilgilenmeleri, akrabalarý da ilgi çemberine almalarý (zira aile ocaðý yakýnlar ve dostlarla da güçlenir), aile onurunu, namusunu ve sýrlarýný korumalarý, aile kazancýný çarçur etmemeleri, güzellikleri paylaþmalarý, kötülüklerde birbirlerini engellemeleri, cennete giden yolu birlikte kat etmeye çalýþmalarý eþlerin sorumluluklarý altýnda olan hususlardýr.
Hz. Peygamber (s.a.s.) þöyle buyurur:
“Hepiniz elinizin altýndakilerden sorumlusunuz. Erkek, aile halkýndan sorumludur. Kadýn, kocasýnýn evi ve çocuklarýndan sorumludur.”5
“Hanýmýnýn senin üzerinde hakký vardýr. Bedeninin senin üzerinde hakký vardýr. Misafirlerin de senin üzerinde hakký vardýr. Her hak sahibine hakkýný ver.”6
"Bakmakla yükümlü olduðu kimseleri ihmal etmesi kiþiye günah olarak yeter"7
Bu hadislerde görüldüðü gibi, sorumluluk bilincinin önemine vurgu yapýlmaktadýr. Müvahhid mü’min sorumluluklarýný yerine getirirse dünya ve ahiret sadetine kavuþur!
Dipnot
1. Ýbn Mâce, Nikâh 50
2. Tirmizî, Birr 13
3. Müslim, Radâ 61
4. Ebû Dâvud, Edeb 113
5. Buhârî, Nikâh 91
6. Buhârî, Savm 51-55
7. Ebû Dâvud, Zekât 45
Süleyman GÜLEK / Vuslat dergisi Aðustos 2016
|
