b-Kavram olarak ‘zikir’;

Allah’ý anmak üzere yapýlmasý veya söylenmesi tavsiye edilen veya emredilen, hamd, dua, ibadet ve övgü gibi fiiller ve sözlerdir.

Bazýlarýna göre ‘zikir’, insana sevap kazandýran, yani Allah’ý hatýrlatan her türlü amelin genel adýdýr.

‘Zikir’ aslýnda kalbin, anýlan kimseye dikkat kesilmesi ve ona karþý uyanýk olmasýdýr. Bunu dil ile ifade etmeye zikir denilmesinin sebebi, kalpteki zikre (hatýrlamaya) iþaret etmesindendir.

Zikir ve türevleri, fiil ve isim olarak Kur’an’da çok sýk geçen kelimelerden biridir. Kur’an bu kavramý;

- Allah’ýn insanlara ‘Hakký, görevlerini ve hesabý’ hatýrlatmasý,

- Kur’an ile hatýrlatma,

- kullarýn Allah’ý cesitli ibadetle hatýrlamalarý,

- uyarý,

- þeref ve üstünlük gibi anlamlarda kullanmaktadýr.

         c-Kur’an’da Zikrin anlamlarý: 

Tekrar hatýrlatalým ki zikir; bir þeyin dilde veya kalpte hazýr olmasý, o þeyin söz ile veya kalpte hatýrlanmasýdýr .

Bu hatýrlama iki þekilde olabilir:  

Birincisi, unuttuktan sonra olan bir hatýrlamadýr ki, bu her insanda her zaman olan bir þeydir.

Ýkincisi, akýlda tutulan, öðrenilen ve zaten kalbe yerleþen þeyin hatýrlanmasýdýr ki, kiþi hiç unutmadýðý bu gibi þeyleri dil ile söylediði zaman onu zikretmiþ, dile getirmiþ olur.

         “Andolsun, size, (bütün durumlarýnýzý kapsayan) zikrinizin içinde olduðu bir Kitap indirdik. Yine de akýllanmayacak mýsýnýz?” ( 21 Enbiya /10) 

1-Kur’an’ýn bir adý olarak Zikir:

Kur’an baþtan baþa bir öðüttür, hatýrlatmadýr, ilahi bildiridir. O, ayný zamanda  sürekli Allah’ý hatýrlatan âyetlerden meydana gelmektedir. 

         “Bu, bizim O’na indirdiðimiz mübarek bir ‘Zikir’dir. Þu halde onu inkâr edecek olanlar siz misiniz?” (21 Enbiya /50)

         “Hiç þüphesiz Zikr’i (Kur’an’ý) biz indirdik biz; onun koruyucularý da gerçekten biziz.” (15 Hýcr /9)

2-Þeref ve þan:

         “ Sâd. Zikir dolu Kur’an’a andolsun.” (38 Sad /1-2)     

En yüce þeref ve þan ona aittir. Nitekim bir baþka âyette buna iþaret edilmektedir:

“Gerçekten O Kur’an, hem senin için, hem de kavmin için bir zikirdir (þereftir)” (43 Zuhruf /44) 

3-Þeriat hükümleri:

Sad 2. âyetteki zikrin hatýrlatmanýn yanýnda þeriat ve hükümleri, va’ad ve vaid, geçmiþ ümmetlerin kýssalarýndan alýnacak ders ve ibretler þeklinde de anlaþýlmýþtýr. 

4-Yüce deðerleri hatýrlatan:

Sâd 2. âyetteki zikir, dinde ihtiyaç olan þeyleri hatýrlatan, þerefli deðerileri öðreten, ibret dersi veren Kur’an olarak da anlaþýlmýþtýr.

5-Hz. Peygamber:

‘Zikir’ bir âyette Peygamberimizin bir özelliði olarak kullanýlmaktadýr . Týpký Hz. Ýsa (as) ya ‘Allah’ýn Kelimesi’ denilmesi gibi. Hz. Muhammed (sav) Allah’in elçisidir, hatýrlatan, uyaran veya þerefi yüce bir elçidir. 

         “Allah, onlar için þiddetli bir azap hazýrlamýþtýr; öyleyse ey iman etmekte olan temiz akýl sahipleri! Allah’tan korkup-sakýnýn. Doðrusu Allah, sizin için bir zikir (hatýrlatan) indirmiþtir.” (65 Talak /10)

(Bazý tefsirciler bu âyetteki zikr’in Kur’an olduðunu, bazýlarý ise ‘uyari’ anlamýna geldiðini söylemiþlerdir . (Muh. Ýbni Kesir, 3/518. Tefhimu’l Kur’an, 6/384)

         6-Ýlim ve marifet:

         “Biz senden önce kendilerine vahyettiðimiz erkeklerden baþka (resûl) göndermedik. Eðer bilmiyorsanýz, zikir ehline sorun.” (16 Nahl /43)

         * ‘Zikir ehli’, ilahi kitaplardýr. Çünkü onlar da peygamberleri ve vahyi hatýrlatýrlar.

* kitap ehli kimselerdir. Çünkü onlar da peygamberleri ve görevlerini biliyorlar.

* kendilerine teblið edildiði zaman daha önceden iman etmiþ mü’minlerdir. Çünkü onlar ‘zikr’i anlayan, ne olduðunu bilen kimselerdir. (el-Keþþâf, 2/584. Muh. Ýbni Kesir, 2/332. Fi-Zilali’l-Kur’an, 4/2173)

7-Unutmadan sonra hatýrlama:

Daha önce bilinen bir þey unutulduktan sonra, hatýrlanýyor ve bu hatýrlama dil ile ifade ediliyor. (18 Kehf /63)

8-Kalb ve dil ile Allah’ý anma:

“(Hacc) ibadetinizi bitirdiðinizde, artýk (cahiliye döneminde) atalarýnýzý andýðýnýz (zikrettiðiniz) gibi hatta daha kuvvetli bir anma ile Allah’ý anýn (zikredin)…” (2 Bekara /200)

         Buradaki zikir, hem kalb, hem de Hacc esnasýnda veya hacc bitiminde çeþitli dua ve zikir sözleri okuyup dil ile Allah’ý anmaktýr. (Ayrýca: 2 Bekara /198, 203, 239. 4 Nisa /103)

e-Zikrin türevleri:

1- ‘Mezkûr’;

 Zikredilen, anýlan þey demektir.

“Gerçek þu ki, insanýn üzerinden, daha kendisi anýlmaya deðer (mezkûr) bir þey deðilken, uzun zamanlardan bir süre gelip- geçti.” (76 Ýnsan /1) 

         Bu gerçeðe deðinen baþka âyetleri de görmekteyiz. (19 Meryem/67. 36 Yâsin /79. 10 Yunus/ 4, 34.  v.d.) 

         2-‘Zikrâ’;

Çok zikir, yoðun zikir demektir ki bu, ‘zikir’ kavramýndan daha geniþtir. 

         “Korkup-sakýnanlar üzerinde onlarýn (âyetlerle alay edenlerin ) hesabýndan herhangi bir þey (sorumluluk) yoktur. Ancak (bu) bir yoðun hatýrlatmadýr (zikrâ’dýr). Umulur ki korkup- sakýnýrlar.” (6 En’am /69)    

         “Gündüzün iki tarafýnda ve gecenin (gündüze) yakýn saatlerinde namaz kýl. Þüphesiz iyilikler (hasenat), kötülükleri (seyyiatý) giderir. Bu, öðüt alanlara yoðun bir hatýrlatmadr (zikrâ’dýr).” (11 Hûd /114 Ayrýca bak. 6 En’am /90. 7 A’raf/2. 21 Enbiya /84. 29 Ankebût/51. v.d.)

3-‘Tezkire’;

Hatýrlatma, öðüt, hatýrlatan þey demektir. (Tezkire; belli bir meslek mensuplarýnýn biyoðrafilerinin anlatýldýðý kitaplara da denilmektir. Türkçede ‘tezkere’ þeklindeki söyleyiþ; rapor, izin belgesi, askerlik görevinin bittiðini gösteren belge anlamýnda kullanýlmaktadýr.)

         “Hayýr; O (Kur’an) bir tezkirâ’dýr (bir hatýrlatma, bir öðüttür). Artik dileyen, onu düþünüp-öðüt alsin.” (80 Abese/1-12 Ayrýca bak.  20 Tâhâ/3. 57Vakýa/73. 69 Hakka /12, 48.73 Müzemmil/19. 74 Müdessir/49, 54)

4-‘Tezekkür’;

Bu da düþünüp- öðüt almak, ibret almak demektir.

Kur’an bazý þeyleri hatýrlattýktan sonra ‘düþünmez misiniz, ibret almaz mýsýnýz?’ diye soruyor. (6 En’am /152 . 7A’raf/3, 57 . 11 Hûd /24 ,30.  24 Nûr /1, 20)

‘Zikir’ kökünden gelen ‘zeker’, ‘müzekker’, ‘zükûr’ kelimeleri ise, diþinin karþýtý olarak erkekliði ifade ederler.

5-Müzekkir;

Hatýrlatan, öðüt veren demektir.

f-Zikri kullanýldýðý formlar:

Kur’an;

- Peygamberimize,

-         mü’minlere,

-         ehl-i kitaba,

-         israiloðullarýna,

-         sahabelere,

-         kendilerine elçi gönderilmiþ topluluklara;

·        ‘hatýrlat’,

·        ‘hatýrlayýn’,

·        ‘aklýnýza getirin’, ‘

·        an’

·        ‘anýn’ þeklinde hitap etmektedir.

“Ahireti arzu edenler ve Allah’ý zikredenler için, Hz. Muhammed’te en güzel örnek vardýr.” (33 Ahzab /21)

         “Kur’an’da Allah’ýn bir olduðunu zikrettiðin (andýðýn veya hatýrlattýðýn) zaman, kafirlerin gerisin geriye kaçtýklarýný görürsün.” (17 Ýsra /47)

         - Rabbimiz (cc) Peygamberimize, Hz. Meryem’i, Ýbrahim’i, Musa’yý, Ýsmail’i, Ýdris’i (as) anmasýný veya onlarý mü’minlere hatýrlatmasýný söylüyor. (19 Meryem /16,41,51,54, 56)

         - Yine Peygamberimize ‘Hz.Davud’u , Eyyûb’u, Ýshak’ý ,Yakub’u, Elyesa’a’yý, Zülkifl’i (38 Sâd /17,41,45,48) ve Hûd’u da (46 Ahkaf /31) hatýrlat’ buyuruyor.   

- Ýsrailoðullarýna bir çok yerde; “Allah’ýn size verdiði nimetleri ve size verdiði makamlarý hatýrlayýn” demektedir. (2 Bekara /40, 47,122. 5 Maide /20. 8Enfal /45)

- Müþrikler boðazladýklarý hayvanlarýn üzerine Allah’ýn adýný anmazlar (zikretmezler). (6 En’am /138)

Halbuki mü’minler avladýklarý ve boðazladýklarý hayvanlarýn üzerine Allah’ýn adýný anarlar (zikrederler). (5 Maide /4. 22 Hacc /28, 34, 36. 6 En’am /118, 119, 121) 

            g- Ýbadet olarak ´zikir´:

Zikir de Allah’a itaattir. Öyleyse O’nun emrettiklerine uymak, yasaklarýndan kaçmak zikirdir. 

Mü’minler, inandiklari, her an tesbih ettikleri ve önünde kulluk yaptiklari Rablerini hiç bir zaman unutmazlar.

O Rabbe karsi duyduklari sevgi ve takva duygusu sürekli onlarin içindedir. Onlar devamli bir sekilde Allah’i zikrederler. Bu zikir (anma) hiç bir zaman unutulan seyin tekrar akla getirilmesi degil, bilakis; sürekli kalpte ve benlikte olan Allah’in varligini tekrar hatirlamak, O’nun ni’met verici oldugunu itiraf etmek, O’nun büyüklügünü ve yüceligini dile getirmektir. 

         Mu’minlere Allah’in âyetleri hatýrlatýldýðý (zikredildiði) zaman, onlarýn kalbleri bu âyetlere karsi kör ve saðýr olmaz. (25 Furkan /73)

Halbuki inkârcýlar, kendilerine âyetler hatýrlatýldýðý zaman, hatýrlatýlan þeyden (zikirden) ögüt almazlar, zikr’i hatýrlamak istemezler. (37 Saffat /13) 

Onlar, kelimeleri konulduklarý yerden saptýrýrlar ve kendilerine verilen ‘zikir’den pay almayý unuturlar. (5 Maide/13)

         Ýbadet yerlerinde Allah’i tesbih eden mü’minleri, ne alýþ-veriþ, ne ticaret Allah’ý zikretmekten, namaz kýlmaktan alýkoymaz. Onlar gözlerin ve gönüllerin döneceði günden korkarlar . ( 24 Nûr/36-37)

         Zikir, kalbleri doyuran, iþtahlarýn aç gözlülüðünü gideren, susuzlarý suya kandýran, akýllarý hedefine ulaþtýran bir ibadettir.

Zikir kul için uyanýklýlýktýr, þuurdur, bilinçli olmaktýr.

Zikir takvaya ulaþtýrýr, takvayý öðretir, takvaya arkadaþ eder.

Zikir þuurlarý diri tutar, gönülleri gafletten korur.

Zikir ilaçtýr, zikir iksirdir, zikir ab-ý hayattýr, zikir canlara can katan merhemdir.

Zikir yoksulluklarý kanaat zenginliðine, yalnýzlýklarý ebedi ve bitmez dostluða, mahrumiyetleri ilâhí ilgiye dönüþtürür.

Zikir dünyalýk korkularý giderir, endiþeleri umuta çevirir, hayalleri götürür; onun yerine ebedî gerçekleri yerleþtirir.

Zikir boþ kuruntular (ümniyye) yerine  Allah’ý bilme, takdir etme, önünde kul gibi eðilme ve O’ndan isteme cesareti arama ümidini verir.

         Zikretmeyenler, ya da ‘zikir’den yüz çevirenler ebedí açlýða, doyumsuzluða, mutsuzluða, sýkýntýlý bir hayata ve yalnýzlýða mahkûmdurlar.

         Kur’an; bedenin, kalbin ve toplumun mutluluðunu þu muhteþem ifadelerle ortaya koyuyor:

         “Dikkat edin, kalpler ancak Allah’ýn zikriyle tatmin olur (doyar).” (13 Ra’d/28)

         h-Niçin Zikir:

            1- Nimetleri hatýrlamak icin

         Rabbimiz (cc), mü’minlere kendisini sürekli olarak zikretmelerini emrediyor. Zikretme emri bazen þükürle, bazen verilen nimetleri hatýrlatma ile, bazen namazla, bazen diðer ibadetlerle, bazen verilen zaferle birlikte gelmektedir. Kur’an’da  zikredenler övülürken, zikirden yüz çevirenler  kýnanmaktadýr .      

- Kur’an, mü’minlere de sürekli bir þekilde Allah’ýn nimetlerini hatýrlamalarýný söylüyor. (2 Bekara /231. 3 Âli Ýmran /103. 5 Maide /7, 11)

- Kur’an, ayrýca bütün insanlara Allah’ýn kendilerine verdiði nimetleri hatýrlamalarýný haber veriyor. (35 Fatýr /3)

         - Bazý hayvanlarýn, insanýn emrine verilmesinin sebebi; insanlarýn Allah’ý nimet veren olarak hatýrlamalarýdýr (zikretmeleridir). (43 Zuhruf /13) 

2-Hatýrlayan hatýrlanýr:

Bütün ni’metlerin sahibi Allah (cc) insanlara;

         “Siz beni zikredin (anýn) ben de sizi zikredeyim. Bana þükredin, fakat asla nankörlük etmeyin.” (2 Bekara/152) diye emretmektedir. 

 “Ey iman edenler, Allah’tan ittika edin ve kiþi yarýn içn ne (yapýp) gönderdiðine baksýn. Allah’tan korkup-sakýnýn; çünkü Allah, yaptýklarýnýzdan haberdardýr.

Þu, Allah’ý unuttuklarýndan dolayý (Allah’ýn da) onlara kendi nefislerinin unutturduðu kimseler gibi olmayýn. Onlar, yoldan çýkmýþ kimselerdir.”  (58 Haþr/18-19)

            3-Çünkü Allah emrediyor:

         “(Hacc zamani) O sayili günlerde Allah’ý zikredin (hatýrlayýn) …” (2 Bekara/203)

         “Ey iman edenler! Bir toplulukla (savas) için karþý karþýya geldiðiniz zaman, dayanýklýlýk gösterin ve Allah’ý çok zikredin. Umulur ki kurtuluþ (felah) bulursunuz.” (8 Enfal /45. bir benzeri için bak. 62 Cumua /10)

            Mü’minlerin bir özelliði de Allah’ý zikretmeleridir. (3 Âli Ýmran/133-135)  Halbuki münafýklar her konuda oldugu gibi bu konuda da Allah’ý aldatmaya çalýþýrlar. Namaza üþene üþene kalkarlar, Allah’ý da az zikrederler. (4 Nisa /142)

         Bazýlarý kendi hevasýna uyar, kendi arzusundan baþka kural tanýmaz, Allah’ýn ne emrettiði onu ilgilendirmez. Böyleleri Allah’ý zikretmeyi unutan kimselerdir. (18 Kehf/28)    

         “Bizi zikretmekten yüz çevirenlere ve dünya hayatýndan baþka bir þey istemeyenlere aldýrma.” (53 Necm/29)

         Allah (cc) mü’minleri þöyle uyarýyor:

         “Ey iman edenler! Mallarýnýz ve çocuklarýnýz sizi Allah’ý zikretmekten alý- koymasýn.” (63 Münafikûn /9) 

         Allah (cc), zikreden erkeklere ve zikreden kadýnlara büyük mükâfatlar hazýrlamýþtýr. Onlarýn dereceleri pek yüksektir. (33 Ahzab /35) 

4-Deðer kazanmak için:

Mescidler, -hatta kiliseler ve havralar bile- içlerinde Allah’ýn adý anýldýðý için deðerlidirler. (22 Hacc/40) Mescidler ayný zamanda Ýslâmýn þiarýdýr. Ýçinde Allah’ýn adýnýn anýldýðý insaný düþünün! Allah´ý anan taþtan bedenler deðerli olur da, þuur þahibi yürekler olmaz mý? Ýçinde Allah´ýn adýnýn anýldýðý mescidler dinin þiari olduðu gibi, Allah’ý çokca zikredenler de Ýslâmýn þiarý (sembolü) olmaya hak kazanýr.

Diðer taraftan nasýl ki, mescidlerde Allah’ýn adýnýn anýlmasýný (zikredilmesini ) engellemek zulmün ta kendisi, bunu yapanlar da zalimler (2 Bekara /114) iseler, insanlarý Allah´ýn zikrinden alýkoymak da zulümdür.

5- Çünkü Allah’ýn zikrini unutanlarýn hakký dar bir hayattýr:      

         “Kim de benim ‘zikr’imden yüz çevirirse, artýk onun için sýkýntýlý bir geçim vardýr ve biz onu Kýyamet günü kör olarak haþredeceðiz (mahþere getireceðiz)” (20 Tâhâ /124)

         Bu âyetten bir önceki âyette, ilk insanýn Cennetten çýkarýlýþý hatýrlatýlýp, Allah’ýn gönderdiði hidayete uyanlarýn dünya hayatýnda þaþýrmayacaklarý haber veriliyor. Bu âyette geçen ‘Zikr’, insaný hidayete götüren vahy, vahyle gelen ilâhí kitaplar ve peygamberlere bildirilen þeyler veya son vahy olan Kur’an, ya da bizzat Allah’ý anmak anlamlarýna gelebilir. (Muh. Ýbni Kesir, 2/497. Ebu’s Suud, Tefsir, 3/496)

Alýþ-veriþler ve ticaretler Allah’ý zikretmeyi unutturmamalý. ( 24 Nûr /36-37. 63 Münafikûn /9) 

6-Diri kalmak icin:

Peygamberimiz (sav) þöyle buyuruyor: “Allah’ý zikredenle zikretmeyen, diri ve ölü gibidirler.”  (Buharí, Daavât/ 67) 

Öyleyse diri kalmak için sürekli Allah’ý hatýrlamak gerekiyor.

7-Þeytanýn tasallutundan korunmak için:

Allah’ý zikretmekten yüz çevirenlere þeytan musallat olur. Þeytan ise insanýn düþmanýdýr. (43 Zuhruf/36)

8-Nifaka karþý korunmak için:

Ne zaman içerisinde ‘savaþtan söz eden (zikreden) bir âyet’ nazil olsa, veya cihad’tan bahseden bir âyet okunsa, kalplerinde maraz olanlar, yani münafýklar, ölüm baygýnlýðý gibi bakmaya baþlarlar. (47 Muhammad /20)

9-Zalim olmamak icin:    

         Kendilerine Allah’ýn âyetleri zikredildiði zaman sýrtlarýný  dönenler zalimlerdir. Onlarýn kalpleri üzerinde Hakk’ý anlamalarýna engel bir perde vardýr. (18 Kehf/57)

         Kendilerine Peygamberlerle ve vahyle zikredilenleri (hatýrlatýlan ilâhi hükümleri) unutanlar, servetleriyle þýmarýrken ansýzýn cezaya uðratýldýlar . (6 En’am/44)

i-Zikrin hayata dönüþmesi:

Peygamber vahiy alir. Onu teblið eder, beyan eder ve uygulayarak örnek olur. Öyleki peygamber bir anlmada vahiy ahlaký kazanýr. Yürüyen vahiy olur. Sözüyle, amelleriyle, varlýðýyla vahyin canlý örneði olur. Buna hayatlasmýþ vahiy dememiz mümkündür. 

         Týpký bunun gibi, bir mü’min, evrendeki sayýsýz âyetleri gördükçe veya Kur’an’daki âyetleri okudukça, Rabbini tekrar hatýrlar. Onun kalbi ve organlarý Allah’ý anmaktan hiç uzak kalmaz.

O´nu Allah’a götürecek bir sebep gördüðü zaman, imaný artar, Allah’ýn ve O’nun uluhiyyetini (ilâhlýðýný) tekrar aklýna getirir.

Fakat bu hatýrlayýþ, yalnýzca zihinde bir beliriþ veya dilde bir söz halinde olmaz. Bu anma (zikir) bedeni kaplar, organlarda amel olarak ortaya çýkar.

         “Mü’minler ancak o kimselerdir ki, Allah anýldýðý (zikredildiði) zaman yürekleri ürperir, O’nun âyetleri okunduðu zaman (bu onlarýn) imanlarýný artýrýr ve yalnýzca Rablerine tevekkül ederler.” (8 Enfal /2, ayrýca bak. 22 Hacc /35)

         Bir baþka âyette ise, Allah’ýn adý anýldýðý zaman mü’minlerin secdeye kapandýklarý haber veriliyor. (32 Secde/15)

Peygamberimiz (sav)’den þöyle rivayet olunmuþtur:

“ Allah (cc) þöyle buyurmuþtur: Ben kulumun Beni sandýðý gibiyim ve Bana dua ettiði zaman onunlayým. Kim beni kendi nefsinde zikrederse (anarsa), ben de onu kendi nefsimde anarým. Kim beni kalabalýkta zikrederse, ben de onu, ondan daha hayýrlý bir kalabalýkta zikrederim...”  (Müslim, Zikir/2-21, Hadis no: 2675, 4/2061. Buharî, nak. M. Ýbni Kesir, 1/142)

“...Bir topluluk Allah’ý zikretmek üzere otururlarsa, melekler onlarý kuþatýr, rahmet onlarý kaplar, üzerlerine sekine (huzur, feyiz) iner ve Allah onlarý yanýndakilere anar...” (Müslim, Zikir/25, Hadis no: 2689, 4/2069)

j-Zikir Ýbadetinin Yerine Getirilmesi:

Zikir ibadetinin ne kadar önemli olduðu Kur’an âyetlerinden ve hadislerden anlaþýlýyor. 

Bu açýk da, bu ibadet nasil yerine getirilmeli?

* Bir anlamda imanýn ortaya konulmasý ve Allah’a itaatýn ifadesi olan bu zikir ibadeti nasýl yerine getirilecek? 

* Ya da hangi ibadetler zikir sayýlmaktadýr?

* Zikrin özel bir þekli var mýdýr?

* Bazý kesimler tarafýndan gizli mi - açýk mý, toplu mu - tek baþýna mý yapýlmalý tartýþmasý gerekli mi?

* Ýslâm, mü’minlerin nasýl ibadet edeceklerini göstermedi mi?  

* Emredilen ibadetlerin dýþýnda nafile ibadetler var mý? Bunlar nasýl yerine getirilmeli?

* Ýbadetlerde bid’at ne demektir?

* Peygamberin ve O’nun sahabelerinin hayatýnda, kol kola verilmiþ bir þekilde, yatarak- kalkarak, baðýrýp çaðýrarak, kendinden geçerek bir zikir yapma þekli var midir?   

* Zikir, bir köþeye çekilip sadece zikir söylerini her gün belli bir miktarda tekrar etmek midir-

*Zikir bir üstadýn/þeyhin gozetiminde mi yapýlmalý?

* Zikir üstadlara, þeyhlere, ölmüþlere havale edip, onlarýn da Allah’a götürmelerini beklemek doðru mudur?

* Zikir deyince niçin insanlarýn aklýna böyle þeyler geliyor?

Halbuki kul, gücü yettiði kadar ibadet yapar, dili döndüðü kadar dua eder, Rabbini anar; Allah´tan (cc) ibadetlerinin karþýlýðýný bekler.

            Hayata dönüþen zikir örnekleri:

         “Onlar, ayakta iken, oturuken, yan yatarken, Allah’ý zikrederler, göklerin ve yerin yaratýlýþý konusunu düþünürler (ve derler ki :) ‘Rabbimiz, sen bunu boþuna yaratmadýn. Sen pek yücesin, bizi ateþ azabýndan koru.’”   (3 Âli Ýmran/191)

1- Bilindiði gibi ilk insan, kelimeler öðrenmiþ ve bunlarla Rabbini ‘tezekkür’ etmiþ, unuttuðu ilahi emri hatýrlayabilmiþti.

Levh-i Mahfuz’dan ‘zikr’  olarak indirilen Kur’an âyetleri, insanlara Allah’ý hatýrlatan ilâhí belgedir. Öyleyse en büyük ‘zikir’ Kur’an’dýr ve O’nu okumak, O’nunla meþgul olmak, O’nun ilkelerini hayat uygulamak, O’nun çizdiði sýnýrlarý korumak, O’nun hükmüne uymak; en güzel zikir’dir.