Neslimizin devamý yarýnlarýmýzýn umudu olan çocuklar dünya hayatýmýzýn süsleri, Yüce Allah’ýn bizlere lütfettiði birer emanettir. (Bkz.Tahrim 66/6) Bu sebeple onlarý sevmek, korumak, kollamak ve iyi yetiþtirmek zorundayýz. Allah'ýn bizlere verdiði en büyük nimetlerden birisi de çocuklarýmýzdýr. Allah’ýn vermiþ olduðu çocuklarla da denenmekte ve Allah'ýn razý olacaðý tavýrlar gösterip göstermeyeceðimiz gözlemlenmektedir. “Mallarýnýz ve çocuklarýnýz sizin için ancak bir imtihandýr. Allah ise, büyük ecir (en güzel karþýlýk) O'nun Katýnda olandýr" (Teðabun, 64/15) âyetiyle de bu açýkça bildirilmektedir. Bu sebeple, çocuðun bir imtihan vesilesi olduðunu unutmamk gerekir.
Meþhur bir söz vardýr. “Çocuk eðitimi eþ seçimi ile baþlar.” diye. Ýnsan eþini seçtiðinde aslýnda çocuðunun anne-babasýný da seçmiþ oluyor ve evlendiði kiþinin kiþiliði, tepkileri büyük ihtimalle çocuklarýna yansýyor. Hz. Peygamber þöyle beyan etmiþtir: “Kadýn (erkek, ekseriyetle) dört þey için nikahlanýr: Güzelliði, malý, soyu ve dindarlýðý. Sen dindar/ahlaklý olaný seç ve mutlu ol!" buyurur.1
Çocuðun saðlýklý yetiþmesi, düzenli bir eðitim almasý ve hayatýnda baþarýlý olmasý için, huzurlu bir aile ortamýna ihtiyacý vardýr. Anne ve babanýn temeli sevgi, saygý, hoþgörü ve karþýlýklý anlayýþa dayanan mutlu, huzurlu bir aile ortamý hazýrlamasý gerekir. Dolayýsýyla dindar, güzel ahlâklý, Ýslâma uygun yaþamaya gayret eden eþler, çok iyi geçinirler ve çocuklarýný Ýslâma uygun yetiþtirmeye özen gösterirler. Allah (c.c.) Kur’an’da þöyle buyurmaktadýr: “Ey iman edenler! Kendinizi ve ailenizi, yakýtý insanlar ve taþlar olan ateþten koruyun” (Tahrim, 66/6) Peygamberimiz (s.a.s.) de þöyle beyan etmektedir: “Hepiniz sorumluluk taþýmaktasýnýz ve sorumluluðunuz altýndakilerden mesulsünüz…2 Ýnsan eðitilebilir bir varlýktýr. Peygamberimiz (s.a.s.) “Her çocuk Ýslâm fýtratý üzerine doðar, ana-babasý onu Yahudi, Hýristiyan veya Putperest yapar”3 buyurarak aile ve çevre faktörünün çocuðun yetiþmesi üzerinde çok büyük bir etkisi olduðunu ifade etmektedir.
Peygamberimiz (s.a.s), bir hadislerinde; "Bir babanýn evladýna býrakacaðý en güzel miras, güzel terbiyedir"4 buyurmuþtur. Çocuklarýmýzý sevmek demek, sadece onlara iyi bir maddi miras býrakmak deðildir. Onlara býrakýlabilecek en iyi mirasýn “güzel ahlâk” olduðunu Peygamberimiz (s.a.s.) bildirmektedir. Çocuðun hem dünya hem de âhiret mutluluðunu gaye edinen terbiyeye dikkat çekmiþtir. Çocuklarýmýzý daha küçük yaþlardan itibaren ibadetlere alýþtýrmalý, zihinlerine ve kalplerine Allah ve peygamber sevgisini yerleþtirmeliyiz... Onlarý her türlü kötü alýþkanlýktan, zararlý fikir ve akýmlardan korumalý ve kollamalýyýz... Çocuðun, ailesine, cemiyetine faydalý bir þekilde yetiþmesi, ihtiyaç duyduðu bütün insanî ve ahlâkî faziletleri, sosyal kural ve toplumun davranýþlarý, dinî inanç ve deðerleri öðrenmesi ve yaþamasý, ruhî ve bedenî bakýmdan saðlýklý, bilgili ve yetenekli olabilmesi için ana-babanýn bütün imkânlarý kullanarak gayret sarf etmeleri gerekir.
Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.): “Çocuklarýnýza ilk öðreteceðiniz kelime ‘Lâ ilâhe illâllah’ olsun” buyurmuþtur.5 Çocuða, Ýslâm’ýn tevhid inancýný; “kelime-i tevhid” ve “kelime-i þehâdeti” öðretmenin yanýnda, iman edilmesi gereken konularý belirleyen “Âmentü”yü ve Ýslâm’ýn þartlarýný ezberletme müslümanlar arasýnda yerleþmiþ güzel bir örnektir. Çocuk konuþmaya baþladýðý andan itibaren Allah ve Hz Peygamber’in ismi öðretilmeli, Allah ve Peygamber sevgisi de verilmelidir. Daha sonraki yýllarda dinin inanç, ibadet ve ahlâk boyutu çocuðu sýkmadan, onun yaþýna, psikolojisine uygun bir þekilde anlatýlmalý ve öðretilmelidir. Yüce dinimiz Ýslam, aklýn, nefsin, malýn ve dinin korunmasý yanýnda, neslin de korunmasýný hedeflemiþtir. Buna göre, çocuklarýmýzýn beden ve ruh saðlýðý yönünden korunmasý, dinimizin bize yüklediði bir sorumluluktur. Onlarýn geleceðini tehdit edebilecek her türlü olumsuzluða karþý tedbir almak, hepimizin görevidir. Bu nedenle çocuklarýmýzýn iyi birer müslüman olarak yetiþmeleri için gereken gayreti sarf etmeliyiz.
Günümüzde halkýn çoðunluðunun amaçsýz, gayesiz kitlelerden ibaret olduðunu görüyoruz. Bir gencin; þaþkýnlýk, tedirginlik içinden kurtulmasý ve mutlu, huzurlu olmasý için, ilk önce þu temel sorulara cevap bulmasý gerekir: Ýnsan nedir? Nasýl bir varlýktýr? Yeryüzüne nereden gelmiþtir? Ýnsan nereye doðru gidiyor? Hayatýnýn asýl gayesi nedir? Ýnsanýn bu dünyada görev ve sorumluluklarý var mýdýr, varsa nelerdir? Tabiî ki, yaradýlýþ gayesi açýsýndan bakýldýðýnda, insan meçhul bir varlýk deðildir; o mesul (sorumlu) bir varlýktýr. (Bkz. Tekâsûr, 102/8) Çünkü insanlar dünyaya tesadüf eseri gelmiþ deðildir. Ýnsanlar, dünyaya bir amaç ve gaye için, Allah’a kulluk yapmak için gelmiþtir. Allah Teâlâ bu gerçeði Kur’ân-ý Kerim’de þöyle bildirmektedir: “Ben cinleri ve insanlarý, ancak Bana kulluk etsinler diye yarattým.” (Zâriyât, 51/56) Allah'a kulluk yapmak için yaratýlan insan, bu kulluðu yerine getirip getirmediðini tespit için imtihana tâbi tutulmuþtur.
Dünya hayatýnýn bir imtihan yeri olduðunu, dünyayý ve insanlarý yoktan var eden Yüce Rabbimiz þöyle ifade etmektedir: “O (Allah) hanginizin daha güzel iþ yapacaðýný denemek için ölümü ve hayatý yaratandýr.” (Mülk, 67/2.) Âyetten de açýkça görüldüðü gibi, dünya hayatý insanlar için bir imtihandan ibarettir. Ýnsanlar bu geçici dünyada sadece ve sadece imtihan için var olduðunu anlamalýdýr. “Nihayet o gün (dünyada yararlandýðýnýz) nimetlerden hesaba çekileceksiniz.” (Tekâsür, 102/8) Rabbimiz insanlara verdiði her þeyden hesaba çekeceðini bildirmektedir. “Siz, mutlaka (dünyada) yaptýðýnýz þeylerden sorumlu tutulacaksýnýz.” (Nahl, 16/93)
Dünyada yaptýðýmýz bütün her þeyin hesabý sorulacak. Buna göre; yapacaðýmýz iþler doðru ise yapmalý, eðer yanlýþ ise kesinlikle terk etmeliyiz. Eðer kendimizi düþünüyorsak, bunlardan dolayý âhiret hayatýnda ceza görüp zor duruma düþmek istemiyorsak, yapacaðýmýz iþlere dikkat etmeliyiz, imtihanda olduðumuzu unutmamalýyýz. Dünyaya geliþimizin gayesi, Allah'ý tanýmak ve ona ibadet etmektir. Allah Teâlâ’ya kulluk/ibadet yapmak için yaratýlan insan, bu temel görevini yerine getirirse dünyada da âhirette de huzur ve mutluluða kavuþur. Yüce Allah þöyle buyurur: “Kim Allah'a ve Rasûlü'ne itaat ederse ve Allah'tan korkup emirlerine uygun yaþarsa (inanç, ibadet ve güzel davranýþlarda bulunursa) ‘kurtuluþa ve mutluluða’ erenler bunlardýr. (Nur, 24/52) Dolayýsýyla gençlerimize, hayatýný insanýn yaratýlýþ gayesine uygun geçirmesi için, gerekli ahlâkî ve mânevî donanýmý vermeliyiz. Gençler, dinî duyarlýlýk kazanmamýþ iseler, ahlâkî konularda sorunlarý oluyor. Ýçki, kumar, uyuþturucu, fuhuþ, hýrsýzlýk, kapkaç gibi kötü alýþkanlýklar edinirler.
Ayrýca stres, panik atak, depresyon, ruhsal bunalým ve sürekli tatminsizlik gibi sorunlar bu çaðýn hastalýklarý olarak görülmektedir. Tolstoy diyor ki: Ahlâk kurallarýný çiðnemeyin. Zira öcünü çabuk alýr. Ahlâk bir defa bozulmaya yüz tuttumu toplumda bir çatýþma ve þiddet zuhur eder ve huzur, güven kalmaz. Dinî etkinin zayýflamasý, ahlâkî çöküntüye ve çeþitli sorunlara sebep olmaktadýr. Peygamberimiz (s.a.s.) þöyle buyurur: "Sizin hayýrlýnýz; ne dünyasýný âhireti için, ne de âhiretini dünyasý için terk edendir. Her ikisi için de çalýþandýr."6 Anne-baba çocuðun dünyasýný düþündüðü gibi âhiretini de düþünmelidir. Çocuklarýn genel eðitimi içinde, din eðitiminin de dikkate alýnmasý önemli bir gerçektir. Dinî eðitimle insanlar güzel ahlâk sahibi olur. Kiþinin hem kendisine, hem de baþkalarýna faydalý olmasýný saðlar ve böylece çocuk dünya ve âhirette mutlu huzurlu bir hayat yaþar. Peygamberimiz þöyle buyurur: “Ýnsanoðlu öldüðünde üç þey hâriç, amel defteri kapanýr. Bu üç þey: Sadaka-i câriye, faydalanýlan ilim ve kendine dua eden salih evlât.7Anne-babaya düþen en önemli görev, çocuklarýný iyi bir Müslüman olarak yetiþtirmektir. Böyle bir evlât, ölümlerinden sonra anne-babasýna kendisi duâ ettiði gibi, baþkalarýnýn da duâ etmesine vesile olan iþler yapar.
Ýnsanýn dünyada var oluþ sebebi Allah’a kulluktur. Allah'a kulluk yapmak için yaratýlan insan; inanç, ibadet ve ahlâkî vazifelerini yerine getirdiðinde mükâfat olarak dünya ve âhirette mutlu, huzurlu bir hayat yaþar. Yüce Allah bunu bildirmektedir: “Ýman etmiþ olarak, kadýn-erkek kim sâlih amel iþlerse ona (dünya ve âhirette) güzel (mutlu ve huzurlu) bir hayat yaþatacaðýz ve onlarýn mükâfatlarýný, yapmakta olduklarýnýn en güzeli ile vereceðiz.” (Nahl, 16/97) Çocuklarýmýza güzel muâmele yapmalý, onlarý güzelce eðitmeli, geleceðe güzel hazýrlamalýdýr. Hz. Ali: “Sizler; çocuklarýnýzý bulunduðunuz zamana göre deðil, onlarýn bulunacaðý zamana göre yetiþtiriniz.” buyurmuþtur. Çocuklarla ilgilenip onlarý geleceðe hazýrlamak her ana-babanýn arzusudur. Onlarýn inancý, ahlaký, eðitimi gelecek için yapýlan en güzel yatýrýmdýr. Çocuklarýn, hayatý ana-babalarý ile birlikte, aktif bir þekilde yaþayarak tanýmaya ihtiyaçlarý vardýr.
Ana-baba güzel örnek olup onlarý hayata hazýrlamalýdýr. Çocuklarýmýzý ve gençlerimizi zararlý alýþkanlýklardan korumada en önemli görevin aileye ve eðitim kurumlarýna düþtüðünü dikkate alarak anne babalar olarak çocuklarýmýza ve gençlerimize sigara, içki ve uyuþturucunun zararlarý konusunda bilinçlendirici eðitim verelim.
Çocuklarýmýzýn güzel, ahlâklý ve zararlý alýþkanlýðý olmayan arkadaþlar edinmelerini saðlayalým. Onlarla saðlýklý iletiþim kuralým. Kendimiz de sigara, içki ve uyuþturuculardan uzak durarak çocuklarýmýza ve gençlerimize güzel örnek olalým. Yüce Allah: “Kim Allah'a ve Rasûlü'ne itaat ederse ve Allah'tan korkup emirlerine uygun yaþarsa ‘kurtuluþa ve mutluluða' erenler bunlardýr (Nur, 24/52) buyrmaktadýr. “Allah, gençliðini Allah’a itaat yolunda geçiren genci sever.”8
Günümüz gençliðine baktýðýmýzda azgýn bir hýrs ve büyük bir tutku içerisinde dünyaya yönelmektedirler. Zevk, keyif ve eðlence peþinde koþmaktadýrlar. Dünyevîleþen günümüz insaný, nefsini tatmin için her türlü yola baþvurmaktadýr. Sigara, içki, kumar ve uyuþturucu, zina, hýrsýzlýk, yalan, hile, aldatma gibi zararlý alýþkanlýklar, kötü davranýþlar edinmektedirler. Böylece hem kendilerine hemde baþkalarýna zarar vermektedirler. “Ve siz, mutlaka (dünyada) yaptýðýnýz þeylerden sorumlu tutulacaksýnýz. (Nahl, 16/93) “Kim zerre miktarý hayýr yapmýþsa onu görür. Kim de zerre miktarý kötülük yapmýþsa onu görür.” (Zilzal, 99/7-8) Tabii ki iyiliklerin faydasý, kötülüklerin zararý görülecektir. Ýþte bu sebeple çocuklarýmýzý iyi birer müslüman olarak yetiþtirmek, dünyada mutlu, âhirette bahtiyar olmalarýný saðlamak en önemli meselemizdir. Dünya ve ahirette mutlu olmak istiyorsak, Ýslâma uygun yaþamak zorundayýz. Ne mutlu, ailece Ýslâma uygun yaþama gayreti içersinde olanlara!
Dipnot
1. Buharî, Nikâh, 15
2. Riyazu’s-Salihin Terc. c. 2, Hds. 656
3. Buhârî, Cenâiz 79, 80, 93; Müslim, Kader 22, 25
4. Tirmizî, Birr 33
5. Bkz. Ýbnu’l-Kayyým, Tuhvet’ul-Mevdüd, s. 158
6. Cami’üs-Saðir, Terc. c. 2, s. 373, Hds. 2135
7. Ebu Dâvud, Vesâya 14
8. Câmiü’s-Saðir Terc. c.1,s.497, Hds
|
