1. Önce, çocuk eðitimine psikolojik ve biyolojik olarak hazýr olmalýsýnýz ve içinizden bu isteði duymalýsýnýz.
2. Çocuklarý iyi yetiþtirmek için, çocuklarý tanýmak, çocuk psikolojisini bilmek gerekir. Çocuðunuzun geliþimini iyi takip edebilmeniz için, çocuk geliþimi ve çocuk psikolojisi kitaplarýndan yararlanýn. Bu þekilde, çocuðunuzun geliþimini izleyerek bilgi ve ölçülere sahip olmalýsýnýz.
3. Çocuk yetiþtirmek, çocuk oyuncaðý deðildir. Çocuðun saðlýk geliþimi ile ilgili gerekli kaynaklara ulaþmalýsýnýz.
4. Çocuk psikolojisi, geliþim psikolojisi ve öðretim metotlarý alanýnda bilgiler edinmelisiniz. Eðitimci ve psikologlardan yararlanmalýsýnýz. Amaç; kendisi, ailesi ve toplumu için faydalý olma bilincinde olan kiþilikli, mânevî deðerlerine saygýlý, ahlâklý, Yaratan ve yaratýlanýn haklarýna duyarlý erdemli nesiller yetiþtirmektir. Bu açýdan Anne ve babalar çocuklarýnýn beden ve ruh saðlýðýna çok dikkat etmelidir.
5. Çocuklar sevgiden ve ilgiden yoksun býrakýlmamalý; fakat bu sevgi ve ilgi gereðinden fazla da olmamalýdýr.
6. Her çocuk ayrý bir dünyadýr. Çocuklarýn ayrý bir birey olduðunun farkýna varýlmalý. Onun ilgi ve isteklerinin olabileceði bilinmelidir.
7. Çocuklara sorumluluk verilmeli, onun kendini ifade etmesi ve gerçekleþtirmesi teþvik edilmelidir.
8. Ödül ve cezada aþýrýya kaçmamalýdýr.
9. Çocuklarýn çocukluklarýný yaþamalarý saðlanmalý, çocuk oyun oynamalýdýr.
10. Çocuðumuzu kardeþiyle ve baþka çocuklarla kýyaslamamalýyýz.
11. Çocuk okula baþlarken iyi hazýrlanmalýdýr.
12. Ailenin önceliði çocuðunun saðlýklý bir kiþilik yapýsý oluþturmasýný saðlamak olmalýdýr.
13. Elbette her anne ve baba çocuðunun iyi yetiþmesini, mutlu ve huzurlu olmasýný ister. Bunun için gereken fedakârlýðý da yapmalýdýr.
14. Günümüzde çocuklarýmýz kötü arkadaþ, internet ve zararlý neþriyat, sigara, alkol ve uyuþturucu gibi tuzaklarla karþý karþýyadýr. Bu itibarla ebeveyn bunlara karþý uyanýk olmalý ve çocuklarýný korumalýdýr. Çocuklarýmýzý bu gibi tehlikelerden koruyacak en etkili ve güçlü kalkan, saðlýklý bir din eðitiminin verilmesidir. Çocuða, yaradýlýþ gayesinin Allah’a kulluk olduðu, hayatýn imtihan hayatý olduðu öðretilmelidir.
15. Küçük yaþta kazandýrýlan ahlâkî deðerler ve din eðitimi yoluyla verilen temel dinî bilgiler, öðretilen emir ve yasaklar, ezberletilen âyet ve duâlar, çocuðun düþünce ufkunu geniþletir mânâ dünyasýný aydýnlatýr ve mutlu olmasýný saðlar.
16. Çocuklarýmýzýn iyi birer yetiþkin olmasý bizlerin iyi birer anne ve baba olmasýna baðlýdýr.
17. Çocuklarýmýza karþý kaba davranma içgüdüsünün, kibar davranma içgüdüsüne baskýn gelmesine izin vermeyin.
18. Saygý görmeyen bir çocuktan saygý beklemeyin.
19. Sevgi görmeyen bir çocuktan sevgi de beklemeyin.
20. Çocuðunuza içten bir sarýlma, sevgiyi tüm kelimelerden daha iyi anlatýr.
21. Çocuklardaki meraký engellemeyin. Merak, bilginin kaynaðýdýr.
22. Giriþimciliði engellemeyin. Giriþimcilik, canlýlýðýn kaynaðýdýr. Bireyselciliði engellemeyin. Bireysellik, bilgeliðin kaynaðýdýr.
23. Çocuklara karþý verilen olumsuz tepki, olumsuz etkiyi oluþturur.
24. Olaylara kayýtsýz kalmak, hak ettiði övgüyü bulamayan çocuklarýn çevrelerine verdikleri cezadýr. Bu e-posta adresini spambotlara karþý korumak için JavaScript desteðini açmalýsýnýz
25. Çocuklarýnýzý yakýndan izleyin. Her gün yeni þeyler keþfettiðinizi göreceksiniz.
26. "Hayýr" kelimesini kullanmanýz gerekiyorsa, bunu çocuðunuzu küçük düþürmeyecek þekilde yapýn.
27. Bir çocuðu yemek için asla zorlamayýn. Açlýk, bu iþi sizin için yapacaktýr.
28. Çocuklarýnýza söylediðiniz her söz, sizi üzecek ya da sevindirecek bir biçimde, onlar tarafýndan tekrar size geri dönecektir.
29. Bir bebek, karþýsýndakileri kýzdýrmak için deðil, onlara bir þeyler anlatmak için aðlar.
30. Çatýþmayý doðuran, sevgi eksikliði deðildir; ancak sevgi yoluyla çözüm aramamak, yeni çatýþmalarýn kaynaðýdýr.
31. Kurallarýnýz varsa, nedenleriniz de olmalýdýr. Bu nedenleri bilmek hem sizin hem de çocuðunuzun hakkýdýr.
32. Çocuðunuzun arkadaþlarýný, kendi arkadaþlarýnýz gibi sýcak karþýlamalýsýnýz.
33 Çocuðunuzun yanýnda, eþinizle kavga etmeyin. Bu onu hem incitir, hem de anne-babanýn olumlu imajýný zedeler.
34. Çocuðunuzun sorularýna karsý göstereceðiniz ilgisizlik, onun baþka sorular sorma isteðini kýracaktýr ve bilgi daðarcýðý yetersiz olacaktýr.
35. Eðer sinirli ve iyi deðilseniz, "kötü bir gününüzde" olduðunuzu çocuðunuza söylemelisiniz.
36. Sizin gibi, çocuklarýn da hayal kurmaya ihtiyacý vardýr. Çocuðunuz, hayallerinden birini sizinle paylaþmak istiyorsa, size ne kadar deðer verdiðini anlayýn ve onu tüm kalbinizle dinleyin.
37. Hata yaptýðýnýzý çocuðunuza itiraf edemiyorsanýz, güvenilirliðinizi zamanla kaybedersiniz.
38. Çocuðunuzdan, hissetmediði þeyleri söylemesini beklemeyin.
39. Anne-babanýn yerine getirmesi gereken en önemli ve en güç sorumluluk, çocuklarýna, duygularýna nasýl yön verebileceklerini öðretmektir.
40. Çocuklar, karar vermeyi "karar" vererek öðrenirler. Onlarý bu konuda özendirin.
41. Çocuðunuza verdiðiniz sözleri tutun.
42. Konuþan bir çocuðun sözlerini tamamlamaya çalýþmayýn.
43. Bir çocuðun hayatýndaki tüm riskleri kaldýrýrsanýz, o çocuðun hayatýndaki tüm canlýlýðý da kaldýrmýþ olursunuz.
44. Çocuðunuza soru sorarsanýz, cevabý beklemeyi unutmayýn.
45. Çocuðunuza, "Ben senin yaþýnda iken" ile baþlayan cümleler sarf etmeyin. Bu ve benzeri ifadelerle onu sadece rencide etmiþ olursunuz.
46. Çocuðunuzu önemseyin.
47. Çocuðunuza zaman ayýrýn.
48. Çocuðunuzu aþaðalamayýn.
49. Çocuðunuza aþýrý hoþgörü sergilemekten kaçýnýn.
50. Çocuðunuza karþý aþýrý koruyucu davranmayýn.
51. Çocuðunuzun yaþýna uygun olmayan kurallar koymayýn.
52. Çocuðunuzu tehdit etmeyin.
53. Aþýrý baský ile aþýrý hoþgörü arasýnda bir denge oluþturun.
54. Çocuðunuza görev ve sorumluluk bilinci aþýlayýn.
55. Çocuklarýnýza parayý her istediði zaman deðil, haftalýk veya aylýk bir kez verin. Verdiðiniz bu harçlýkla, hafta veya ay sonuna kadar idare etmesi gerektiðini öðütleyin. Böylece çocuk, parasýný planlý ve tasaruflu kulanma bilinci kazanýr.
56. Çocuðununuzun arkadaþlarýný yakýndan tanýyýn.
57. Çocuðunuzun güvenini boþa çýkarmayýn.
58. Çocuðunuzun þikâyetçi bir kiþiliði olmasýný engelleyin. Çocuðunuza ilgisiz ve duyarsýz davranmayýn.
59. Çocuðunuza yalan söylemeyin, ona karþý dürüst olun.
60. Ödül ve cezada abartýya kaçmayýn.
61. Çocuðunuzu oyuncaklara boðmayýn.
62 Ailece alýnan kararlarda çocuðun fikrini alýn.
63. Çocuðunuzu kitap okumaya alýþtýrýn.
64. Çocuðunuza spor bilinci aþýlayýn.
65. Eþler olarak aranýzda yaptýðýnýz tartýþmalarý, çocuðunuzun yanýnda yapmayýn.
66. “Çocuk aklý” deyip geçmeyin, çocuðu önemseyin.
67. Çocuðunuzun mânevî dünyasýný ihmal etmeyin.
68. Çocuklara iyilik yapma alýþkanlýðý kazandýrýn.
69. Çocuðunuzun baþarýlý davranýþlarýný ödüllendirin. Ödül için söz veririken de ona yapamayacaðýnýz vaatlerde bulunmayýn.
70. Çocuðunuzun günlük faaliyetlerini (ders çalýþma, televizyon izleme, oyun oynama) düzenli bir þekilde yapmasý için, birlikte ortak bir çalýþma planý hazýrlayarak zamaný iyi kulanmasýný saðlayabilirsiniz.
71. Çocuklarýnýza elindeki ile yetinmeyi, kanaatkâr olmayý, sabretmeyi, Yüce Allah’a þükretmeyi ve duâ etmeyi öðretin.
72. Anne ve babalarýn bütün çaba ve gayeleri çocuklarýný istikbale daha iyi hazýrlamak, onlara daha güzel bir hayat sunabilmektir. Fakat çocuðunu sadece dünyada rahat ettirmek, onun âhiret hayatýný düþünmemek büyük bir gaflettir. Dünyada ayaðýna diken batmasýna bile tahammül edemediðimiz çocuklarýmýzýn âhirette, cehennemde yanmasýna nasýl razý olabiliriz? O halde çocuðunun gerçekten geleceðini düþünen aileler, onun âhiret hayatýný da hesaba katmak ve ona göre yetiþtirmek, (inanç, ibadet ve güzel ahlâk sahibi olma) çabasý içerisinde olmalýdýrlar. Çünkü ancak bu þekilde dünya ve âhiret saadeti elde edilir!
Süleyman GÜLEK
|
