1. Önce, çocuk eğitimine psikolojik ve biyolojik olarak hazır olmalısınız ve içinizden bu isteği duymalısınız.
2. Çocukları iyi yetiştirmek için, çocukları tanımak, çocuk psikolojisini bilmek gerekir. Çocuğunuzun gelişimini iyi takip edebilmeniz için, çocuk gelişimi ve çocuk psikolojisi kitaplarından yararlanın. Bu şekilde, çocuğunuzun gelişimini izleyerek bilgi ve ölçülere sahip olmalısınız.
3. Çocuk yetiştirmek, çocuk oyuncağı değildir. Çocuğun sağlık gelişimi ile ilgili gerekli kaynaklara ulaşmalısınız.
4. Çocuk psikolojisi, gelişim psikolojisi ve öğretim metotları alanında bilgiler edinmelisiniz. Eğitimci ve psikologlardan yararlanmalısınız. Amaç; kendisi, ailesi ve toplumu için faydalı olma bilincinde olan kişilikli, mânevî değerlerine saygılı, ahlâklı, Yaratan ve yaratılanın haklarına duyarlı erdemli nesiller yetiştirmektir. Bu açıdan Anne ve babalar çocuklarının beden ve ruh sağlığına çok dikkat etmelidir.
5. Çocuklar sevgiden ve ilgiden yoksun bırakılmamalı; fakat bu sevgi ve ilgi gereğinden fazla da olmamalıdır.
6. Her çocuk ayrı bir dünyadır. Çocukların ayrı bir birey olduğunun farkına varılmalı. Onun ilgi ve isteklerinin olabileceği bilinmelidir.
7. Çocuklara sorumluluk verilmeli, onun kendini ifade etmesi ve gerçekleştirmesi teşvik edilmelidir.
8. Ödül ve cezada aşırıya kaçmamalıdır.
9. Çocukların çocukluklarını yaşamaları sağlanmalı, çocuk oyun oynamalıdır.
10. Çocuğumuzu kardeşiyle ve başka çocuklarla kıyaslamamalıyız.
11. Çocuk okula başlarken iyi hazırlanmalıdır.
12. Ailenin önceliği çocuğunun sağlıklı bir kişilik yapısı oluşturmasını sağlamak olmalıdır.
13. Elbette her anne ve baba çocuğunun iyi yetişmesini, mutlu ve huzurlu olmasını ister. Bunun için gereken fedakârlığı da yapmalıdır.
14. Günümüzde çocuklarımız kötü arkadaş, internet ve zararlı neşriyat, sigara, alkol ve uyuşturucu gibi tuzaklarla karşı karşıyadır. Bu itibarla ebeveyn bunlara karşı uyanık olmalı ve çocuklarını korumalıdır. Çocuklarımızı bu gibi tehlikelerden koruyacak en etkili ve güçlü kalkan, sağlıklı bir din eğitiminin verilmesidir. Çocuğa, yaradılış gayesinin Allah’a kulluk olduğu, hayatın imtihan hayatı olduğu öğretilmelidir.
15. Küçük yaşta kazandırılan ahlâkî değerler ve din eğitimi yoluyla verilen temel dinî bilgiler, öğretilen emir ve yasaklar, ezberletilen âyet ve duâlar, çocuğun düşünce ufkunu genişletir mânâ dünyasını aydınlatır ve mutlu olmasını sağlar.
16. Çocuklarımızın iyi birer yetişkin olması bizlerin iyi birer anne ve baba olmasına bağlıdır.
17. Çocuklarımıza karşı kaba davranma içgüdüsünün, kibar davranma içgüdüsüne baskın gelmesine izin vermeyin.
18. Saygı görmeyen bir çocuktan saygı beklemeyin.
19. Sevgi görmeyen bir çocuktan sevgi de beklemeyin.
20. Çocuğunuza içten bir sarılma, sevgiyi tüm kelimelerden daha iyi anlatır.
21. Çocuklardaki merakı engellemeyin. Merak, bilginin kaynağıdır.
22. Girişimciliği engellemeyin. Girişimcilik, canlılığın kaynağıdır. Bireyselciliği engellemeyin. Bireysellik, bilgeliğin kaynağıdır.
23. Çocuklara karşı verilen olumsuz tepki, olumsuz etkiyi oluşturur.
24. Olaylara kayıtsız kalmak, hak ettiği övgüyü bulamayan çocukların çevrelerine verdikleri cezadır. Bu e-posta adresini spambotlara karşı korumak için JavaScript desteğini açmalısınız
25. Çocuklarınızı yakından izleyin. Her gün yeni şeyler keşfettiğinizi göreceksiniz.
26. "Hayır" kelimesini kullanmanız gerekiyorsa, bunu çocuğunuzu küçük düşürmeyecek şekilde yapın.
27. Bir çocuğu yemek için asla zorlamayın. Açlık, bu işi sizin için yapacaktır.
28. Çocuklarınıza söylediğiniz her söz, sizi üzecek ya da sevindirecek bir biçimde, onlar tarafından tekrar size geri dönecektir.
29. Bir bebek, karşısındakileri kızdırmak için değil, onlara bir şeyler anlatmak için ağlar.
30. Çatışmayı doğuran, sevgi eksikliği değildir; ancak sevgi yoluyla çözüm aramamak, yeni çatışmaların kaynağıdır.
31. Kurallarınız varsa, nedenleriniz de olmalıdır. Bu nedenleri bilmek hem sizin hem de çocuğunuzun hakkıdır.
32. Çocuğunuzun arkadaşlarını, kendi arkadaşlarınız gibi sıcak karşılamalısınız.
33 Çocuğunuzun yanında, eşinizle kavga etmeyin. Bu onu hem incitir, hem de anne-babanın olumlu imajını zedeler.
34. Çocuğunuzun sorularına karsı göstereceğiniz ilgisizlik, onun başka sorular sorma isteğini kıracaktır ve bilgi dağarcığı yetersiz olacaktır.
35. Eğer sinirli ve iyi değilseniz, "kötü bir gününüzde" olduğunuzu çocuğunuza söylemelisiniz.
36. Sizin gibi, çocukların da hayal kurmaya ihtiyacı vardır. Çocuğunuz, hayallerinden birini sizinle paylaşmak istiyorsa, size ne kadar değer verdiğini anlayın ve onu tüm kalbinizle dinleyin.
37. Hata yaptığınızı çocuğunuza itiraf edemiyorsanız, güvenilirliğinizi zamanla kaybedersiniz.
38. Çocuğunuzdan, hissetmediği şeyleri söylemesini beklemeyin.
39. Anne-babanın yerine getirmesi gereken en önemli ve en güç sorumluluk, çocuklarına, duygularına nasıl yön verebileceklerini öğretmektir.
40. Çocuklar, karar vermeyi "karar" vererek öğrenirler. Onları bu konuda özendirin.
41. Çocuğunuza verdiğiniz sözleri tutun.
42. Konuşan bir çocuğun sözlerini tamamlamaya çalışmayın.
43. Bir çocuğun hayatındaki tüm riskleri kaldırırsanız, o çocuğun hayatındaki tüm canlılığı da kaldırmış olursunuz.
44. Çocuğunuza soru sorarsanız, cevabı beklemeyi unutmayın.
45. Çocuğunuza, "Ben senin yaşında iken" ile başlayan cümleler sarf etmeyin. Bu ve benzeri ifadelerle onu sadece rencide etmiş olursunuz.
46. Çocuğunuzu önemseyin.
47. Çocuğunuza zaman ayırın.
48. Çocuğunuzu aşağalamayın.
49. Çocuğunuza aşırı hoşgörü sergilemekten kaçının.
50. Çocuğunuza karşı aşırı koruyucu davranmayın.
51. Çocuğunuzun yaşına uygun olmayan kurallar koymayın.
52. Çocuğunuzu tehdit etmeyin.
53. Aşırı baskı ile aşırı hoşgörü arasında bir denge oluşturun.
54. Çocuğunuza görev ve sorumluluk bilinci aşılayın.
55. Çocuklarınıza parayı her istediği zaman değil, haftalık veya aylık bir kez verin. Verdiğiniz bu harçlıkla, hafta veya ay sonuna kadar idare etmesi gerektiğini öğütleyin. Böylece çocuk, parasını planlı ve tasaruflu kulanma bilinci kazanır.
56. Çocuğununuzun arkadaşlarını yakından tanıyın.
57. Çocuğunuzun güvenini boşa çıkarmayın.
58. Çocuğunuzun şikâyetçi bir kişiliği olmasını engelleyin. Çocuğunuza ilgisiz ve duyarsız davranmayın.
59. Çocuğunuza yalan söylemeyin, ona karşı dürüst olun.
60. Ödül ve cezada abartıya kaçmayın.
61. Çocuğunuzu oyuncaklara boğmayın.
62 Ailece alınan kararlarda çocuğun fikrini alın.
63. Çocuğunuzu kitap okumaya alıştırın.
64. Çocuğunuza spor bilinci aşılayın.
65. Eşler olarak aranızda yaptığınız tartışmaları, çocuğunuzun yanında yapmayın.
66. “Çocuk aklı” deyip geçmeyin, çocuğu önemseyin.
67. Çocuğunuzun mânevî dünyasını ihmal etmeyin.
68. Çocuklara iyilik yapma alışkanlığı kazandırın.
69. Çocuğunuzun başarılı davranışlarını ödüllendirin. Ödül için söz veririken de ona yapamayacağınız vaatlerde bulunmayın.
70. Çocuğunuzun günlük faaliyetlerini (ders çalışma, televizyon izleme, oyun oynama) düzenli bir şekilde yapması için, birlikte ortak bir çalışma planı hazırlayarak zamanı iyi kulanmasını sağlayabilirsiniz.
71. Çocuklarınıza elindeki ile yetinmeyi, kanaatkâr olmayı, sabretmeyi, Yüce Allah’a şükretmeyi ve duâ etmeyi öğretin.
72. Anne ve babaların bütün çaba ve gayeleri çocuklarını istikbale daha iyi hazırlamak, onlara daha güzel bir hayat sunabilmektir. Fakat çocuğunu sadece dünyada rahat ettirmek, onun âhiret hayatını düşünmemek büyük bir gaflettir. Dünyada ayağına diken batmasına bile tahammül edemediğimiz çocuklarımızın âhirette, cehennemde yanmasına nasıl razı olabiliriz? O halde çocuğunun gerçekten geleceğini düşünen aileler, onun âhiret hayatını da hesaba katmak ve ona göre yetiştirmek, (inanç, ibadet ve güzel ahlâk sahibi olma) çabası içerisinde olmalıdırlar. Çünkü ancak bu şekilde dünya ve âhiret saadeti elde edilir!
Süleyman GÜLEK
|
