Ýslam'ýn bu manasý, Hz. Ýbrahim ve Ýsmail'in, Allah'ýn emrine teslim olmalarýyla ortaya konulduðu içindir ki Kur’an'da bu teslimiyet, Ýslam lafzýyla ifade edilmiþtir. [9] Yine, tevhid önderi Hz. Ýbrahim'in Allah'a teslimiyeti Kur’an'da onun sözleriyle þöyle dile getirilmiþtir:

“Bakýn, ben batýl olan her þeyden uzak durarak yüzümü gökleri ve yeri var eden Allah'a çevirmekteyim; ben O'ndan baþkasýna ilahlýk yakýþtýranlardan deðilim.”[10] Hz. Ýbrahim, zulüm düzeninde tevhid peygamberi olma görevini üstlenmiþ, belirtilen karanlýk çaðda pek çok iþkencelere katlanmýþ, bunlarýn tamamýný Allah'ýn yardýmýyla baþarabilmiþ bir tevhid önderidir. Allah'ýn böyle bir tevhid önderinden "oðlunu kurban etmesini istemesi", [11] esas büyük savaþýn, kiþinin kendi nefsiyle yaptýðý savaþ olduðuna iþaret eder. Ayrýca kurban gerçeðinin, haksýz arzularýn kölesi olmama­yý, dünyevi çýkar ve arzularýmýz için inanç ve salih amellerimizde deðiþiklik yapmamayý ifade ettiðini açýkça ortaya koyar. Þu halde kurbandan maksat, sadece kan akýtmak deðildir. Belki de en deðerli saydýðýmýz varlýklarýn Allah'a adanmasý, onlarýn sevgilerinin Allah yolunda feda edilebilmeleridir. “Onlarýn etleri de kanlarý da Allah'a ulaþmaz. Sizden yana Allah'a eriþen sizin takvanýz (sizi Allah'ýn buyruklarýný tutmaya sevk eden saygýnýz)dýr.” [12] anlamýndaki ayet, kurbandan maksadýn takva olduðunu bildirir. Bunun için Kur’an, kurbanýn iman uðruna Allah'a gösterilen itaatin, teslimiyetin ve fedakârlýðýn en güzel ifadesi olduðunu beyan etmiþ, Hz. Ýbrahim ve Ýsmail'i de bu tes­limiyetin örnek þahsiyetleri olarak zikretmiþtir. [13]

Hz. Ýbrahim ve Ýsmail Sevgisi

 Kur’an'ýn, "Ýsmail sevgisinin Hz. Ýbrahim için bir imtihan olduðuna iþaret etmesi" [14] bize kurbanýn Allah'a giden yoldaki tüm engelleri kaldýrýcý özelliðini hatýrlatmaya yönelik olsa gerektir. Çünkü Kur’an, "mal ve evlat sevgisinin insan için bir imtihan olduðunu belirtmiþ", [15] Ýslam da mensuplarýndan, kendilerini Allah'ýn emrine uymaktan alýkoyan her þeyden kurtarmalarýný istemiþtir. Demek ki kurban, asýrlar önceki bir hadisenin tarihi anýsýndan çok, bugün Hz. Ýbrahim ve Ýsmail gibi olabilmenin, ayný teslimiyeti gösterebilmenin bir ifadesidir.[16]

Kurbandaki Anlamlý Ders

 Kur’an'daki kurbanla ilgili ayetlerden, "Allah'ýn Hz. Ýbrahim'den aslýnda Ýsmail'i deðil, Ýsmail sevgisini kurban etmesini istediði" anlaþýlmaktadýr. Allah'ýn bu isteði, Ýbrahim'in ilahi buyruða teslim olup uymasýyla yerini bulmuþ, böylece Allah'a teslimiyetin, sabýr ve þükrün en güzel imtihaný verilmiþtir. Ýþte bizden istenen de budur. Yani, en çok sevdiðimiz deðerleri Allah için feda etmemiz isteniyor bizlerden... Böylesi bir iman ve þuurla bir hayvanýn kurban edilmesine gelince, o sadece kalpte­ki iman ve teslimiyetin zahire aksetmesidir. [17]

Kurbanýn Kiþi ve Toplum Açýsýndan Önemi

 Kur’an'ýn hedeflediði örnek bir toplumun oluþmasýnda kur­banýn önemi büyüktür. Bilindiði gibi Ýslam toplumunun en bariz özelliði, temelde tevhid ilkesine baðlý bir kardeþlik toplumu olmasýdýr. Böyle bir toplumda insan, insanýn kurdu olamayacaðýndan, imani ve insani deðerler þer güçlere yaranmak için feda edilmeyecektir. Çünkü kurban, sadece kiþilerin ölüm sonrasý baðýþlanmalarý için deðil, ayný zamanda dünya hayatýnda da olgunlaþýp ilerlemeleri için meþru kýlýnmýþ mali bir ibadettir. Bunun için kurban, kiþiye iradesini hayýr yolunda kullanmasýný, Allah'ýn emrini gönül hoþnutluðu ile karþýlamasýný, Ona teslimiyetin ve güvenin huzurunu tatmasýný saðlarken; iyilik yolunda yardýmlaþan, düþman karþýsýnda kuvvetli ve kendi aralarýnda merhametli olan hayýrlý bir toplumun oluþmasýna zemin de hazýrlar. Ayrýca kurban, kiþi ve toplum hayatýnda imani ve Ýslami deðerleri yaþatmaya yönelik bir ibadettir.

Bayram, tam bir teslimiyetle kesilen kurbanýn, Hz. Ýbrahim gibi þeytaný yenebilmenin ve bizi Allah'tan uzaklaþtýrýcý engel­leri aþmanýn sevincini duymaktýr. Bununla beraber þeytanýn ye­nildikten sonra da yaþayabileceðini düþünerek salih amellere devam etmenin gereðini idrak etmektir. Ýnsanlýk tarihinde putperestliðe ve zulme karþý büyük bir savaþ veren Hz. Ýbrahim'in yolunda olabilme arzusuyla, zulüm ve cehalet ateþiyle savaþ­mak sorumluluðunu hissedebilmektir. Tevhid sorumluluðunu yüklenen her ferdin, kaderinde zulüm ateþinin var olduðuna, ancak Ýbrahim gibi teslimiyet gösterenlere Allah'ýn, Nemrut'larýn ateþini bir gül bahçesine çevirebileceðine inanabilmektir. Dinin küfrün merkezinde doðduðunu, tevhidin þirkin içinde çiçek açtýðýný hatýrlayarak ve Allah'a güven duyarak huzura ermektir bayram...

Ýnsanlarý Allah'tan ve O'nun dininden uzaklaþtýran bütün engelleri aþýp tevhid vadisine erenlerin kurbanlarý mübarek, bayramlarý da daim olsun. [18]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Hac: 22/37

[2] Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 166.

[3] Bkz. Ýbn Manzur. Lisani'l Arab. I, 662-669

[4] Ýslamda kurban kesmenin dini hükmünün vacip veya sünnet olduðu belirtilmiþtir (bkz. Seharenfuri Bezlu'l mechud, XII, 8)

[5] Kevser 108/2

[6] Bkz.. Seharenfuri. age, XIII 7

[7] Bkz. Seharenfuri. age, XIII, 7

[8] Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 166-167.

[9] Bkz Saffat: 37/103

[10] En'am: 6/

[11] Bkz. Saffat: 37/102

[12] Hac: 22/37

[13] Bkz. Saffat: 37/102-103 Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 167-168.

[14] Bkz. Saffat: 37/106

[15] Bkz. Enfal: 8/28

[16] Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 168.

[17] Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 168-169.

[18] Fahrettin Yýldýz, Kur’an Aydýnlýðýnda Hayatý Doðru Yaþamak, Ýþaret Yayýnlarý: 169.

YORUM LÝSTESÝ