<< De ki: þüphesiz be, ancak sizin benzeriniz olan bir beþerim. Yanlýzca bana, sizin ilahýnýz tek bir ilah olduðu vahyolunuyor. Kim Rabbine kavuþmayý umuyorsa, salih bir Amelde bulunsun ve Rabbine ibadette hiç bir kimseyi ortak tutmasýn,>> 2
Mü'min müslüman kullar, yanlýzca Allah'a ibadet ederler... Yanlýzca o'nun hükümlerine tabi olur, emir ve rehiylerine göre hayatlarýný tanzim ederler... Emirlerini yerine getirir, nehyettiklerinden uzak dururlar... Helal kýldýklarýný iþler, haram kýldýklarýna
yaklaþamazlar...
Misak ahidlerine sadýk kalýr, Allah'tan baþka rabb ve ilah edinmezler...Misak ahidini verdiklri zaman Rabb olarak yanlýz ve yanlýz Allah'ý kabul ettiklerini, hiç bir mazeret ileri sürüp þirk koþmayacaklarýna dair söz verip þahid olmuþlardý:
<< Hani Rabbin, ademoðullarýnýn sýrtlarýndan zürriyetlerini almýþ ve onlarý kendi nefislerine karþþý þahidler kýlýnmýþtý: Evet (Rabbimizsin) þahid olduk demiþlerdi. (Bu) kýyamet günü: Biz, bundan habersizdik dememeniz içindir. Ya da: bizden önce ancak atalarýmýz þirk koþmuþtu. Biz ise, onlardan sonra gelme bir kuþaðýz.Ýþleri batýl olanlarýn yaptýklarýndan dolayý bizi helak mý edeceksin? dememeniz için. iþte biz, ayetleri böyle birer birer açýklarýz. umulur ki, dönerler.>>3
Bu misak ahdini verip ahdinde sadýk olan ve sadýklarla beraber bulunan muvahhid mü'miler, kulluk ve huþu içinde eda etmeye gayret ettikleri günde beþ vakit namazlarýnýn her rekatýnda okuduklarý Fatiha süresi'nde:
<>4 ayetini okuyarak bu ahidlerini tazeliyorlar...Yanlýzca Rabbimiz Allah Teala'ya ibadet etmek....Yanlýzca o'nun hükümlerine itaat edip hayatýmýzý o'nun eminlerine ve rýzasýna göre düzenlemek...O'na kulluk ederken, yegane önderimiz Rasulullah (s.a.v.)'i hayat örneði edinmek...Ýþte yaratýlýþ gayemize uygun inanmak ve amel etmek budur!..
Muvahhid mü'miler, Allah'ýn emrettiði ve Rasullulah (s.a.v.)'in gösterdiði kulluk vazifelerini yapmaya çalýþýrken bir tek gayeleri vardýr:Yegane Rableri Allah'ýn rýzasýný kazanmak O'un katýnda kerim bir makama yükselmek ve O'na yakýn olmak...Ýbadetler, Allaha yaklaþmak için yapýlýr...Ýbadetleri gereði yapanlar, Alemlerin Rabbi Allah'a yakýn ve O'nun sevdiði dostlarý olurlar...
Zilhicce ayýnýn on, onbir ve onikinci günleri'' Kurban Bayramý'' günleridir...Bu günlerde Allah'a ibadet kasdý ve O'na yaklaþmak için, vasýflarý beyan edilen hayvanlar, mü'min müslümanlar tarafýndan kurban edilir..Yalnýz Allah'ýn rýzasýný kazanmak ve O'na kulluk etmek niyetiyle, üzerine Allah'ýn adýný anarak kesilen kurbanlar, Allaha yaklaþma vesilesidir....
''Kurb: Taatler ile kaim Olmaktýr. Istýlah olan Kurb ise: Kulun, kendisine mutluluk veren bir þeyle Allah'a yaklaþmasýdýr. Bu, Hak Teala'nýn kula yaklaþmasý deðildir. Çünkü bu, delalet bakýmýndan:
Nerede olursanýz olun O, sizinle beraberdir' (Mücadele, 58/7) kavlindeki yakýnlýk, kul, gerek mutlu ve gerekse bedbaht olsun, genel bir yakýnlýktýr.' (5).
''Hususi terim olarak kurban: Hususi bir hayvaný, Allah'a yaklaþmak niyetiyle hususi bir vakitte kesmektir.'' (6)
Kurban, yanlýzca Allah'a ibadet etmek üzere yaratýlan insanlaradan oluþan ilk insan cemaati, ilk insan ailesi olan Adem (a.s)'in '' Tevhid Toplumu'' ndan Kýyamete kadar olan Tevhid Toplumlarýn hepsinde mevcuttur...Ýnsanlarýn oluþturduðu ilk insan toplumu, Tevhid ve Ýman üzere olan islam toplumudur... Ýlk insan, ilk Peygamber ve ilk medeniyet kurucusu olan Adem (a.s)'ýn baþýnda bulunduðu Ýslam toplumunda, Allah için yapýlan Ýbadetlerin içinde Allah'a yaklaþtýracak '' Kurban'' da vardý...
Rabbimiz Allah, hayat düsturumuz olan Kur'aný Kerim'de bu gerçeði þöyle beyan buyurur: '' Onlara, Adem'in iki oðlunun gerçek olan haberini oku: Onlar (Alla'a ) yaklaþtýracak birer Kurban sunmuþlardý. Onlardan birininki kabul edilmiþ, diðerininki kabul edilmemiþti. (Kurbaný kabul edinmeyen) demiþti ki: '' seni mutlaka öldüreceðim'' (öbürü de) '' Allah, ancak korkup sakýnanlardan kabul eder.'' (demiþti).'' (7)
Allah Teala, yanlýzca kendisi için yapýlan ibadeti kabul eder...Bunu da ancak muttaki olan muvahhid mü'minler gereði gibi yaparlar...Allah Teala, ancak kendisine þirk koþmadan ibadet eden muvahhid muttaki mü'min kullarýnýn ibadetini kabul buyurur...Takva, ibadetlerin kabul þartýdýr...
Ýbn Atiyye (rh.a) der ki. Burada Takvadan kasýt, Ehli Sünnet'in icmaý ile þirkten sakýnmaktýr. Her kim Muvahhid olarak þirkten sakýýrsa, samimi niyyet ile yaptýðý bütün amelleri makbuldür. Þirk ve masiyetlerden birlikte sakýnan Takvalýya gelince, O kiþi, kabulun en yüksek derecesinde sahib olur son nefesinde ilahi rahmete mazhar olur. Bu husus, þaný yüce Allah’ýn haber vermesiyle bilinmiþtir. Yoksa bu, Allah üzerine aklen vacib olan bir þey deðildir.
Adiyy b. sabit ile baþkalarý der ki: Bu Ümmetin takva sahibinin kurbaný (Allah'a yaklaþmasý) Namazdýr.(8)
Ebu'd-derda (r.a) þöyle der: Allah'ýn benim beþ vakit namazýmý kabul ettiðini kesin olarak bilmem, bana, dünyada bulunan herþeyden daha sevimlidir. Çünki.
<> buyuruyor.
Meymun b.Ebu Hamza anlatýyor: Ben, Ebu vail'in yanýnda oturuyordum. O sýrada yanýmýza muaz'ýn arkadaþlarýndan Ebu Arif denilen bir adam geldi. Þakik ibn seleme, O'na dedi ki: Ya Ebu Arif, bize muaz b. cebel'den söz edermisin?
O: Peki, ben, muaz'ýn þöyle dediðini duydum:<< Ýnsanlar, bir köþede tutuklanýrlar. Bu sýrada bir münadi: muttakiler nerededir? diye seslenir Onlar, kalkarlar. Rahman'ýn sýðýnaðýna giderler. Allah, onlarla kendi arasýna perde germez ve onlardan gizlenemez.>>
Ben dedim ki: Muttakiler kimlerdir?
O muttakiler, þirkten ve putlara tapmaktan çekinip, samimi ibadete koþan bir topluluktur ki, Onlar Cennete giderler, dedi.(9)
Kurban ibadeti, bütün Tevhidi Toplumlarda var olup nuvahhid mü'minler tarafýndan yerine getirilmiþtir... Yine hayat dusturumuz olan Kur'an-ý kerim'de Rabbimiz Allah'ýn beyan buyurmasýyla öðreniyoruz ki, <>(10)Ýbrahim (a.s) da kurban kesmiþ ve O'un soyundan gelen bütün Resuller ve nebiler ile Ümmetleri de kurban ibadetini eda etmiþlerdir...
Rabbimiz Allah þöyle buyurur: (Ýbrahim) dedi ki: þüphesiz ben, Rabbime gideceðim. O, beni hidayete erdirecektir.
Rabbim, bana, salihlerden (Olan bir çocuk)armaðan et.Biz de onu halim bir çocuk ile müjdeledik.Böylece (çocuk) O'nun yanýnda koþabilecek Çaða eriþince (Ýbrahim, O'na): gerçekten ben, seni Rüyamda boðazlýyor iken gördüm. Bir bak, sen ne düþünüyorsun?> (Oðlu Ýsmail) dedi ki. < Babacýðým, emrolduðun þeyi yap. Ýnþallah, beni sabredenlerden bulacaksýn.>sonunda ikisi de (Allah'ýn emrine ve takdirine)teslim olup(Babasý, ismail'i kurban etmek için) O'nu anlý üzerine yatýrdý.
Biz, O'na . diye selendik.
< Gerçekten sen rüyayý doðruladýn. þüphesiz Biz ihsanda bulunanlarý, böyle ödüllendiririz . Doðrusu bu, apaçýk bir imtihandý. Ve O'na, büyük bir kurban fidye olarak verdik. Sonra gelenler arasýnda O'na, (Hayýrlý ve þerefli bir isim) býraktým. Ýbrahim'e selam olsun.(11)
Allah'ýn Halili olan Ýbrahim (a.s.)'a , fidye olarak verilen büyük bir kurban hakkýnda, imam kurtubi (rh.a.) þunlarý beyan eder: ''Büyük, kadri, kýyameti büyük demektir. Yoksa bedenen büyük olduðu kasdetmemiþtir. Kadrinin büyüklüðü, boðazlanmasý emrolunan oðlunun yerine fidye olmasýndan,y ahutta kabule mazhar oluþundan ötürüdür.
En-Nehhas dedi ki: Sözlükte, hem bedenen büyük hakkýnda, hem de soylu ve þerefli hakkýnda kullanýlýr.Tefsir bilginleri, bu lafzýn burada þerefli ya da kabule mazhar olan hakkýnda kullanýldýðýný kabul etmektedirler.>>(12)
Abdullah ibn Abbas (r.anhuma) anlatýyor:Ýbrahim (a.s)'a, Hacc ibadetlerini yapmasý emredildiðinde o, say yapýyordu. O sýrada þeytan O'na göründü. Hz. Ýbrahim'le yarýþ yaptý. Hz. Ýbrahim Onu geçti. Sonra Cebrail, Hz.Ýbrahim'i alýp Mina'daki Akabe Cemre'sine (büyük þeytanýn taþlandýðý yere) götürdü. Þeytan, Orada'da Hz. Ýbrahim'e göründü. Hz Ýbrahim, ona yedi tane çakýl taþý attý. Bunun üzerine þeytan kayboldu. Sonra Ýbrahim, Orta cemre'yi yaparken, (orta cenre'yi taþlarken) þeytan, O' na yine göründü. Hz. Ýbrahim orada da ona yedi tane çakýl taþý attý.
Ýþte Hz.Ýbrahim, oðlu Hz.Ýsmail'i kurban etmek için orada yüzükoyun yatýrmýþtý. Hz Ýsmail'in üzerinde beyaz bir entari bulunuyordu. O, Babasýna: Ey babacýðým, beni kefenlemen için baþka elbisem yoktur. Elbisemi sýrtýmdan çýkar ki, beni bununla kefenliyesin, dedi.
Hz.Ýbrahim, elbiseyi çýkarmak için uðraþýrken, arkasýndan O`na: Ya Ýbrahim, rüyana sadakat gösterdin, diye nida edildi. Bunun üzerine, Hz Ýbrahhim, dönüp arkasýna baktý ki, beyaz, boynuzlu ve iri gözlü bir koç var.>>(13)
Zeyd b.Erkam (r.a) anlatýyor: Rasulullah (s.a.s) `in ashabý: Ya Rasulallah, þu udhiyyeler (bayramda kesilen kurbanlar) nedir? dediler.
Rasulullah (s.a.s.): '' Babanýz Ýbrahimin sünnetidir '' diye cevap verdi.
Sahabiler: Peki, kurbanlarda bizim için ne (sevab) var, Ya Rasulallah? dediler.
Rasulullah (s.a.s): ''Her kýla karþýlýk bir hasene var.'' buyurdu.
Sahabiler: Ya yün (kesilen kurban, koyun kuzu olunca sevabý nasýl )? dediler
Rasulullah (s.a.s): '' Yünden beher taneye karþýlýk bir hasene (var) dýr.'' buyurdu (14) Ve Rasulullah Muhammed (s.a.s) ile ümmeti... En son Rasul ve en son Nebi (s.a.s.) ile ümmeti de, kurban ibadetini yerine getirmiþlerdir...
Þöyle buyuruyor Rabbimiz Allah: '' Þüphesiz, biz sana Kevser'i verdik Þu halde, Rabbin için namaz kýl ve kurban kes.'' (15)
Yegane önderimiz rasulullah (s.a.s) Rabbi Allah'ýn emrine uyarak, yanlýz Onun için namaz kýldýðý gibi yanlýz onun için kurban kesmiþtir... Namazý gereði gibi kýlan Rasulullah (s.a.s), kurbaný da gerði gibi kesmiþ ve ümmetine örnek olmuþtur...
Mü'minlerin annesi Aiþe (r.anha )anlatýyor: Rasulullah(s.a.v), siyah içinde yere basan, siyah içinde yatan ve siyah içinde bakan boynuzlu bir koç(getirilmesini)emir buyurmuþ, ve kurban etmesi için kendisine(böyle bir)koç getirilmiþ.
Bundan sonra Aiþe'ye: "Ya Aiþe,býçaðý getir!" demiþ
Sonra: "Onu, bir taþla keskinle!"buyurmuþlar. O da, dediðini yapmýþ. Sonra býçaðý almýþ ve koçu tutarakyatýrmýþ Sonra: "Bismillah (AllahuEkber)! Ey Allah'ým, Muhammed' den, Âl-i Muhammed'den ve ümmet-i Muhammed'den kabul eyle!"Diye dua edip onu kurban etmiþ(16)
Cabir b.Abdullah (r.anhuma)anlatýyor: Rasulullah (s.a.s),bir kurban bayramý günü iki adet koç kurban etti ve onlarý kýbleye yönelttiði zaman þöyle dedi:
"Ben, bütün dinlerden yüz çevirip Ýbrahim'in dini(islam)üzerinde olup müþriklerden olmadýðým halde, gökleri ve yeri yaratan(Allah)'a þüphesiz tüm kalbimle yöneldim(17)
Þüphesiz namazým, diðer bütün ibadetlerim, hayatým ve ölümüm, alemlerin rabbi olan Allah içindir.
O'nun hiç bir ortaðý yoktur.Ben, ancak bununla emrolundum ve ben müslümanlarýn ilkiyim(18)
Allah'ým (bu kurban) Sen'den (bana bir nimet)dir ve Muhammed ile ümmeti (tarafýn) dan sýrf senin (rýzan)içindir."(19)
Yegane önderimiz ve hayat örneðimiz Rasulullah (s.a.s),yanlýz Allah için kurban kesmiþ O'nun ümmeti de Allah'a hiçbir þirk koþmadan yanlýz onun rýzasýný kazanmak için, O'nun adýna ve O'nun adýný anarak kurban keserler...
Muhammed b. Sirîn (rh.a.) anlatýyor: Ben,Ýbn Ömer (r.anhuma)'ya :
Kurban bayramýnda kesilen kurbanlar vacibmidir? diye sordum
Ýbn Ömer : Rasulullah (s.a.s) kurban bayramýnda kurban kesti. Ondan sonra da müslümanlar kestiler ve sünnet, kurban kesmekle cereyan etti, dedi(20)
Malik b. Huveyris (r.a)'ýn rivayetiyle þöyle buyuruyor Rasulullah (s.a.s) "Benim nasýl namaz kýlar olduðumu gördünüzse ,öylece namaz kýlýn."(21)
"Rabbin için namaz kýl"emrine tabii olup emrolunduðu gibi namaz kýlan önderimiz Rasulullah(s.a.s),"Ve (Rabbin için)kurban kes"emrine de itaat ederek emrolunduðu gibi kurban kesmiþtir...O'nun ümmeti olan mü'min müslümanlar, O'ndan gördükleri gibi namaz kýlmalý ve O'ndan gördükleri gibi kurban kesmelidirler. Namazda O'na uyanlar kurbanda da O'na uymalýdýrlar...
Rabbimiz Allah þöyle buyuruyor:
"Deki:"Eðer siz, Allah'ý seviyorsanýz bana uyun, Allah da sizi sevsin ve günahlarýnýzý baðýþlasýn .Allah baðýþlayandýr ,esirgeyendir"(22)
Hayatlarýnýn her yönüyle kendisine uymakla vazifeli olduklarý Rasulullah(s.a.s) i takip eden mü'min kullarýna, kurbanlarýný nasýl keseceklerini beyan eden Rabbimiz Allah þöyle buyuruyor:
"Ýri cüsseli develeri, size Allah'ýn iþaretlerinden kýldýk sizler için onlarda bir hayýr vardýr. Öyleyse onlar, bir dizi halinde (veya saff tutmuþcasýna ayakta durup)boðazlanýrken Allah'ýn adýný anýn. Yanlarý üzeri yattýklarý zaman onlardan yiyin, kanaatkara ve istiyene yedirin. Ýþte böyle, onlara sizin için boyun eðdirdik, umulur ki, þükredersiniz."(23)
Önderimiz Rasulullah(s.a.s),kurban bayramý günlerinde imkaný olanlarýn kurban kesmelerini beyan buyurmaktadýr...
Ebu hureyre (r.a)dan. Rasulullah(s.a.s) þöyle buyur:"Varlýklý (mali durumu kurban kesmeye müsaid) olup da Kurban Bayramý'nda kurban kesmeyen kimse, bizim musallamýza(namaz kýldýðýmýz yere)yaklaþmasýn"(24)
Ebu Said(r.a)'ndan, Rasulullah (s.a.s)þöyle buyurur:"Ya Fatýma, kurbanýn için kalk ve yanýnda bulun! Zira kanýnýn her damlasýna karþýlýk senin geçmiþ günahlarýn baðýþlanýr."
Dedi ki: Bu, sadece biz Ehli Beyt'e mi mahsustur, yoksa bütün müslümanlarda dahilmidir?
(Rasulullah:) "Bilakis bize de, tüm müslümanlara da þamildir"buyurdu.(25)
Muvahhid mü'minler, Allah Teala'nýn kendilerine helal kýlmýþ olduðu yollardan çalýþarak elde etmiþ olduklarý helal ve temiz kazançlarý sonucu elde ettikleri: Parayla satýn aldýklarý kurbanlýk hayvanlarý, takva ve ihlas ile üzerine Alla'ýn adýný anarak keserler... Gerek koyun ve keçi, gerekse dana, inek, öküz ve deve olsun, hangi hayvaný kurban olarak keserse kessin, kesimde, etini daðýtmada ve derisini deðerlendirmede önderi Rasulullah(s.a.s) gibi davranan mü'min müslümanlar her ibadette ihlas ve takvaya azami derece dikkat etmelidirler...Ýbadet iþlerken, katýksýz imanla berarber ihlas ve takva olduðu zaman o ibadet, Allah katýnda kabul görür...Gerekli sevabý elde eder...
Ümmü'l-Mü'minin Aiþe(r.anha)'nýn rivayetiyle þöyle buyurur Rasulullah (s.a.s): "Ýnsanoðlu.kurban kesme gününde Allah katýnda, kan akýtmaktan daha makbul olan hiç bir amel iþlememiþtir. O kurban, Kýyamet günü boynuzlarý, kýllarý ve çatal týrnaklarý ile gelecektir. Kan yere düþmeden, Allah'ýn kabul mahalline düþmektedir. Artýk kurbanlarla gönlünüz hoþnut olsun"
Rasulullah(s.a.s)'den kurbanlar hakkýnda: "Kurban kesen için her kýl mukabilinde bir hasene vardýr!" buyurduðu rivayet edilmiþtir.
"Boynuzlarý mukabilinde......" buyurduðu da rivayet edilmiþtir.(26)
Muvahhid Mü'min.yegane rabbi Allah!a ibadet vazifesini yerine getirirken kusur iþlememeye çok dikkat etmesi gerekir...Emrolunduðu gibi dostoðru olmaya çalýþýrken, bütün imkanlarýný ve gayretlerini sarf etmeye çalýþmalýdýr...Ýmtihan sahasý olan fani dünya hayatýnda ebedi ahiret hayatýna gerekli hazýrlýðý yapmalý ve Alla'ýn rýzasýný kazanmaya çalýþmalýdýr...Çok kýsa olan dünya hayatýnda öyle gayret edip çalýþmalýdýr ki, ebedi ahiret hayatýndaki cenneti kazanabilmelidir...
Her ibadetini en güzel þekilde yapmaya çalýþan muvahhid mü'minler, kurban ibadetini yerine getirirken, ihlas ve takva ile beraber kurban edeceði hayvanýn da en güzel, saðlam ve temiz olmasýna çok dikkat etmelidir...Kurban edeceði hayvaný en iyilerinden seçmeye gayret gösterilmelidir...
Berâ b. Azib(r.a)'nýn rivayetiyle þöyle buyuruyor Rasulullah(s.a.s): "Dört hayvan vardýr ki, kurban olamaz: Bir gözünün görmediði apaçýk belli olan tek gözlü hayvan, Hastalýðý besbelli hasta hayvan, Topallýðý açýkca görülen topal hayvan. Kemiklerinde ilik kalmamýþ derecede zayýf olan hayvan."(27)
Kurban edilecek hayvanýn güzel, iyi, saðlam ve besili olmasýna dikkat etmekten daha çok iman ve Takvaya dikkat edilmelidir...Unutulmamalýdýr ki, Allah'ýn kabul buyurduðu þirk karýþmamýþ bir iman ve bu imanýn gereði olan Takvadýr...
Þöyle buyuruyor Rabbimiz Allah: " onlarýn (kurbanlarýn)etleri ve kanlarý kesin olarak Allah'a ulaþamaz. Ancak o'na, sizden Takva ulaþýr Ýþte böyle, onlara, sizin için boyun eðdirilmiþtir. O'nun, size hidayet vermesine karþýlýk Allah'ý tekbir etmeniz için. Güzellikte bununanlara müjde ver."(28)
Dipnotlar
1) Zariyat 51/56-2) Kehf 18/110-3)A'raf 7/172-174-4)Fatiha 1/5-5)Seyyid Þerif Cürcani,Kitabut-Ta'rifat Arapça Türkçe Terimler sözlüðü çev.Arif Erkan,ist.1997,sh.179.-6)ÝbnAbidin, Reddu'l-Muhtar Ale'd-Dürri'l-Muhtar, çev.MazharTaþkesenlioðlu Ýst. 1987 c15, M.Beþir Eyar soy, Ýst.1998, c.6,sh.163-9)Ýbn Kesir,hadislerle Kur'an- ý kerim tefsiri, çev.Dr.Bekir KarlýðaDr.Bedrettin Çetiner Ýst 1984,c.5 sh.2205-10)Bkz.Nahl 16/120-11) Saffat 37/99-109-12)Ýmam Kurtubî,A.g.e. c.14,sh.530-13)Ebu Cafer Muhammed b.Cerir et-Taberî, Taberi Tefsiri,çev.Hasan KarakayaKerim Aytekin,Ýst.1996,c.7,sh.95-96-Ýbn Kesir, a.g.e.c.12,sh.6814.Ahmed b.Hanbel (Müsned,c.1,sh.297)'den.-14)SüneniÝbn Mace, Kitabul Edaha,B.3,Hds.3127. Ýmam Hafýz El- Munziri, Hadislerle ÝslamTerðib ve Terhib,çev.A.Muhtar Büyükçýnar, vdð Ýst.ty.c.2, sh. 534-535, hds. 1.Hakimden Hakim:Ýsnadý Sahih demiþtir.-15)Kevser 108/12-16)Sahihi Müslim,Kitab'ul- Edahi,b.3 hds.19 sünen-i Ebu Davud,Kitab'ud-Dahaya, b.34, hds.2792.Ayrýca bkz.Ahmed b. Hanbel,Müsned,c.6,sh.78-17)En'am 6/79-18)en'am 6/162-163-19)Sünen-i Ýbn Mace, Kitab'ul- Edaha, B1, Hds. 3121 Sünen-i Ebu Davud, Kitab'ud-Dahaya, B34, Hds. 2795-Sünen-i Darimi, Kitab'ul -Edahi,B.1.Hds.1972-Ayrýca bkz.Ahmed b. Hanbel, Müsned, c.b.6,sh.220-225-20)Süneni Ýbn Mace,Kitab'ul -Edaha,B2,hds.3124-*Süneni Tirmizi, Kitab'ul-Edahi B9.Hds.1542-Ýmamý Âzam Ebu Hanife,Müsned,çev.Kazým Aðcakaya, Ýst.2000,sh.130-131,Hbr.409-21)Sahihi Buhari,Kitab'ul- Ezan,B.18,Hds.28- Sahihi Müslim,Kitab'ul Mesacid,B.53,Hds.292-22)Âli Ýmran 3/31-23)Hâcc 22/36-24)Süneni ÝbnMace, Kitabul- Edaha,B.2,Hds 3123.- Ýmam Hafýz El- Munziri,age c.2, sh. 538, Hds. 8.Hakimden.- Ýmam Suyuti,CamiusSaðir Muhtasarý Tercüme ve Þerhi, çev.Ýsmail Mutlu, vdð.Ýst.1996, c.3, sh.387, Hds.3740(8973).Ahmed b.Hanbel, Müsned, c.2, sh. 321' den-25)Ýmam Rudani,Cemu'l- Fevaid Büyük Hadis külliyatý, çev .Naim Erdoðan, Ýst t. ycc.2. sh.191, Hds.3820. Bezzar'dan. Ýmam Hafýz El- Munziri, age c.2, sh. 536,Hds.3.-EbuÞeyh Ýbn Hibban ve Ebil-Kasým el-Esbehari'den-26)Süneni Tirmizi, Kitab'ul- Edahi B1,Hds.1526.-Süneni Ýbn Mace,Kitabul Edaha,B.3, Hds.3126-Ýmam Hafýz El -Munziri, age c.2, sh.534, Hds.1.Hakimden.-27)Süneni Ýbn Mace, Kitabul- Edaha, B.8.Hds.3144.-Süneni Ebu Davud,Kitab'ud-Dahaya, B56, Hds.2802- Süneni Nese-i,Kitab'ud-Dahaya,b.7,Hds.4349.-Sünen-i Tirmizi,Kitab'ul -Edahi B4,Hds.1530.-28)Hacc 22/37
|
