Kültürel hayatýn, ilginin, yoðunluklarýn, inceliklerin, hassasiyetlerin ve üretimin yoksullaþmasý, kirlenmesi, siyasal hayatý da, ekonomik hayatý da olumsuz yönde etkiliyor.
Toplumlara hayatiyet saðlayan, anlamlarýn, deðerlerin, ilgilerini baðlarýn yok edilmesi, kültürden, bilgeliklerden baðýmsýzlaþtýrarak, teknolojinin sýrlarý içersine kapatmak; toplumlarý korkunç bir çölleþmeye sürüklüyor. Toplumsal gerçekliðin yalýzca siyaset yoluyla tanýmlamasý; toplumlarý anlayamamak gibi bir sonuç doðuruyor. Toplumlaþma yapýlarýnýn, ideolojik müdahalelerle, kýsýtlamalarla, denetime tabi tutmasý, kuþatýcý/ kapsamlý anlam bütünlüklerinin parçalanmasýna neden oluyor. Hangi topumda olursa olsun, ideolojik müdahaleler toplumsal hayatý doðal iþleyiþini/ akýþýný akamete uðratýyor. Türkiye’de yaþandýðý üzere; ahlaki meþruiyetin yerine, resmi/ideolojik meþruiyetin geçmesiyle birlikte, her türlü baský, ötekileþtirme, dayatma günlük hayatýn bir parçasý haline geliyor, faþizm normalleþiyor, adaletsizlikler çýð gibi büyüyor. Eðitimin tek boyutlu hale getirilmesi, eðitime ideolojik içerik kazandýrýlmasý, eðitimin ruhsuzlaþmasýna neden oluyor. Seküler faþizm sebebiyle, ahlaki eðitime ihtiyaç duyulmamasý, ahlaki/manevi ilkelerden/ ölçülerden baðýmsýz kuþaklarýn yetiþtirilmesiyle sonuçlanýyor. Hangi alanda olursa olsun ideolojik müdahaleler, toplumlarýn ufkunu kapatýyor, toplumlarýn yenileme yeteneklerini ve iradesini öldürüyor. Her ideolojik müdahale, aklýn ve ahlakýn ve ahlakýn sýnýrlarý yýkýlarak gerçekleþtiriliyor. Toplumsal sorunlar söz konusu olduðunda ideolojik yapýlar ve kontrol, dini yapýlarýn ve yaklaþýmlarýn, hukuki yapýlarýn ve yaklaþýmlarýn yardýmýna ihtiyaç duymuyor. Ýdeolojik sistem/ söylem, bütün deðerleri, kavramlarý sorumsuzca araçsallaþtýrýyor. Toplumsal bir sistemi fiziksel bir sistem gibi düþünmek, fiziksel bir sistemi yönetiyor gibi yönetmeye çalýþmak, toplumu bir eþya gibi görmek anlamý taþýr. Ýslam, farklý toplumlarý, renkleri, kökenleri, büyük ve anlamlý bir topluma bir barýþ toplumuna, barýþçý bir bütünlüðe dönüþtürmüþtür, dönüþtürmektedir. Ýdeolojik sistem bu bütünlüðü bozarak, toplumu, topluluklara, birbirine yabancýlaþan parçalara dönüþtürdü. Günümüzde yerel baðlamda da, küresel baðlamda da; ideolojik/ ekonomik/ politik egemenlik ihtiraslarýnýn neden büyük göçler, yerinden edilmeler, büyük kitleleri, coðrafi, kültürel, toplumsal, deðiþikliklere, yabancýlaþmalara, yalnýzlýklara ve ruhsal sarsýntýlara sürüklüyor. Toplumsal yenilenmeyi baþaramayan ideolojik politikalar, toplumlara sessizliði/ itaatkârlýðý dayatýyor. Toplumsal sorunlara neden olan, bu sorunlarý ýsrarla ve inatla derinleþtiren, ideolojik politikalar, bu sorunlarýn bir gün toplumsal muhalefete, çatýþmaya ve karþýtlýklara neden olabileceðini düþünme ihtiyacý duymadý. Günümüzde toplumlar, toplumsal deðerlerden, anlamlardan baðýmsýzlaþtýrýlýnca her türlü þiddete, ahlaksýzlýða, kirliliðe ve dehþete açýk hale geldiler. Ýdeolojik politikalarýn yetersizliði sebebiyle, insanlýk sorunlarýnýn yalnýzca askeri ya da siyasal çözümlemelerle yanýtlayabilecek tek boyutlu sorunlar olmadýðý, bu sorunlarýn çok yönlü yanýtlar beklediðini hatýrlamýyor. Toplumlarýn, toplumsal olmayan ideolojik/ ýrkçý güçlerle iþgal altýna alýnmasý, toplumlarý boðucu umutsuzluklara mahkûm ediyor. Türkiye’de de olaylarýn içersinde yaþayarak öðrendiðimiz üzere; ideolojik ve ýrkçý güçlerin toplumsal bütünlüðü ya da dönüþümü gerçekleþtirebilecek birikim/ yaklaþým ve yetenekleri yoktur. Ýdeolojik ve ýrkçý güçler bir sorumluluk bilincine ihtiyaç duymadýklarý için, yýkýcý sorumluluklar üretmekten çekinmezler. Tarihisel deðiþim/ dönüþüm hareketlerinin mahiyetini mantýðýný, yasalarýný anlayamamak, kavrayamamak, bu deðiþim ve dönüþüm hareketlerinin olumsuz etkilerinin olumsuz etkilerine maruz kalmak, Ýslam dünyasý toplumlarýnda çok derin belirsizlikler ve çatýþmalara neden oluyor. Bu deðiþim ve dönüþümler, bunlarýn etkileri karþýsýnda, Ýslami çözümler üretmemek gibi üzerine yererince düþünmediðimiz için, Ýslam toplumlarý bir karar merkezi haline gelmeyi baþaramýyor. Bütün insanlýk sýnýrlarýnýn, ahlaki sýnýrlarýn hayâsýzca çiðnendiði bir dönemde, Müslümanlar olarak tarihin insani olmayan yüzüyle sýnanýyoruz. Müslümanlar, insanlýk adýna utanç duyulmasý gereken toplama kamplarý, iþkence adalarý, iþkence merkezleri vb. gibi uygulamalarla terörize ediliyor. Güncellikle sýnýrlý ilgiler, duyarlýlýklar sebebiyle, Ýslam ve Müslümanlar çok yönlü kuþatýlmýþlýklarý, emperyal baskýlarý hissetmiyor. Güncellikle sýnýrlý ilgiler, duyarlýlýklar, hepimize büyük bilinç ve kiþilik kayýplarýna yol açýyor. Parçalanmýþ, kýsýtlanmýþ, baskýlanmýþ Ýslami varoluþlar yaþýyoruz. Bu durumdan çok rahatsýz olduðumuz söylenemez. Seküler dünya görüþü ve seküler bilgi sistemi, biz Müslümanlarýn kamusal bir var oluþa sahip olmamýzý, kamusal bir varoluþ mücadelesi vermemizi yasaklýyor. Her durumda, özel alanlarda kalarak, kýsýtlý varoluþlarýmýzý sürdürmemiz isteniyor. Allah’a ait olma bilinci, biz Müslümanlara, her yerde, her koþulda, kendi varoluþlarýmýzýn bilincinde olmamýz gerektiðini öðretir. Bu bilince ve ahlaka sahip olmamýz için, sürüldüðümüz özel alanlarda duygusal/ romantik/ mistik/ folklorik/ yerel/ hamisi dini hayatlar yaþýyoruz. Gerçek bir varoluþ bilincine sahip olabilmek için, karþý karþýya bulunduðumuz, maruz býrakýldýðýmýz bütün yabancýlaþmalarýn farkýna varabilmeliyiz. Ýdeolojik yapýlar karþýsýnda baðýmsýzlýðýmýzý kazandýðýmýzda kendimizi gerçek kýlabiliriz. Baðýmlý varoluþlar bir umut ve irade üretmez. Baðýmlý varoluþlarýn algýlarýný/hayatlarýný egemen irade yönetir. Ortak bir hayat tarzý, ortak deðerler/anlamlar temelinde þekillenen, ortak deðerlere yabancýlaþtýrýlan toplumlar, beklenmedik altüst oluþlar yaþarlar, yaþýyorlar. Bu alt üst oluþlara son verebilmek için, toplumlarýn kaybettikleri anlam/ erdem sistemlerine yeniden sahip olabilmeleri gerekir. Ýslami sorumluluklarýmýzý, düþünsel/ kültürel ve ahlaki sorumluluklarýmýzý ancak baðýmsýz varoluþlarýmýzla gerçekleþtirebileceðimizi unutmamalýyýz. Baðýmlý varoluþlar, insanlarý, yalanlarla birlikte yaþama, sahte iliþkilerle, sahte kiþiliklere/tercihlere sevkeder.
